Waar halverwege de vorige eeuw een all-electric huis – oftewel een huis dat volledig op elektriciteit draait – nog futuristisch klonk, is het tegenwoordig geen verre toekomstvisie meer. Kijk maar om je heen welke apparaten allemaal elektriciteit gebruiken. En dat zullen er alleen maar meer worden.

In 2050 moet iedereen in Nederland aardgasvrij wonen en dat betekent dat we zoeken naar andere energiebronnen om mee te koken en om onze woning te verwarmen en te voorzien van warm water. Een van de meest voor de hand liggende oplossingen is een overstap naar elektriciteit. Maar wat dan? Wat als je een all-electric huis hebt? Hoe kan je dan slim en bewust met je energie omgaan?

Waar moet je aan denken bij een all-electric huis?

In een all-electric huis werken niet alleen huishoudelijke apparaten zoals je wasmachine en vaatwasser op elektriciteit, maar verwarm en kook je ook elektrisch. Je keuken heeft een inductiekookplaat of keramische kookplaat. Warm water uit de kraan krijg je door bijvoorbeeld een boiler. Om je woning te verwarmen op koude dagen gebruik je een all-electric warmtepomp of infraroodverwarming. Wellicht heb je zelfs een elektrische auto voor de deur staan. Je kan in een all-electric huis volledig van het aardgas af en verbruikt alleen elektriciteit.

Op de website van Milieu Centraal valt te lezen dat een gemiddeld huishouden verreweg het meeste gas gebruikt voor het verwarmen
van de woning, namelijk 80 procent. De overige 20 procent wordt gebruikt voor het verwarmen van tapwater en het koken. Overstappen naar duurzame manieren van verwarmen, zal dus veel gas besparen.

Elektrisch verwarmen

Wie de traditionele cv-ketel wil vervangen, komt al snel uit bij twee duurzamere verwarmingstechnieken: de warmtepomp en infraroodverwarming. Infraroodpanelen verwarmen niet de lucht, zoals bij een radiator gebeurt, maar verwarmen door middel van stralingswarmte een object. De panelen werken op  elektriciteit. Met infraroodpanelen kun alleen niet je tapwater verwarmen. Daar zul je nog een losse (zonne-)boiler voor nodig hebben.

Ook bij sommige warmtepompen heb je een aparte boiler nodig. Bij een all-electric warmtepomp hoeft dat niet. Deze volledig elektrische warmtepompen kunnen zowel je woning als het tapwater verwarmen. Waar een normale cv-ketel het water verwarmt tot een temperatuur tussen de 70 en 90 graden, verwarmt een all-electric warmtepomp het water tot een temperatuur tussen de 35 en 45 graden. De normale afgiftesystemen in je woning zijn berekend op temperaturen van de cv-ketel. Je zult deze dus moeten aanpassen naar een systeem dat ook geschikt is voor lagere temperaturen.

Daarnaast is het bij een warmtepomp noodzakelijk dat je woning goed geïsoleerd is. Alleen dan profiteer je van comfortabele warmte. Kun je (nog) niet volledig overstappen naar een all-electric warmtepomp? Dan is een hybride warmtepomp een goed alternatief. Op momenten dat het erg koud wordt in je woning, springt de cv-ketel bij om je woning te verwarmen. Ook regelt je cv-ketel dan het tapwater.

Hoe kook je in een all-electric huis?

Veel mensen zijn vroeger uit gewend om te koken op gas, maar elektrisch koken is ook steeds populairder aan het worden. Volgens de Gasmonitor 2021 van Natuur & Milieu zijn maar liefst 83 procent van de verkochte inbouwkookplaten elektrisch. Met name de inductiekookplaten worden vaak verkocht. Dat is niet zo gek, want koken op inductie lijkt veel op koken op gas. Je kan de temperatuur snel regelen. Een inductieplaat werkt door middel van magnetisme. Deze magnetische stralen veroorzaken een soort wervelstorm in het voorwerp dat je op de plaat plaatst en hierdoor ontstaat er warmte in dat voorwerp. Dit verschijnsel wordt inductieverhitting genoemd.

Door deze magnetische stralen kun je echter niet zomaar je pannen van het gasfornuis gebruiken. Je hebt speciale inductiepannen nodig.
Naast inductie, kun je ook kiezen voor een goedkopere elektrische manier: een keramische kookplaat. Deze werkt door middel van  elektrische verwarmingselementen met daaroverheen een glasplaat. Als deze elementen rood kleuren, zijn ze op temperatuur en verwarmen ze de glasplaat en dus de pannen.

Net als een inductiekookplaat is ook de keramische kookplaat veiliger en eenvoudiger schoon te maken dan een gasfornuis. Het nadeel van keramisch koken ten opzichte van koken op inductie is, dat de plaat trager reageert en je pannen een perfect gladde bodem moeten hebben. Waar bij een inductieplaat de kookzones snel afkoelen, blijven ze bij een keramische plaat langer warm. Laat daarom de plaat altijd volledig
afkoelen, voordat je hem aanraakt of gaat schoonmaken.

Een voordeel van een keramische plaat is dat het veiliger is voor mensen met een pacemaker. De elektromagnetische straling van de inductieplaat kan de werking van de pacemaker beïnvloeden. Overleg daarom altijd met je arts voordat je overstapt op inductie. Bij een keramische plaat gebeurt dit minder snel.

Hoe kan ik zuinig omgaan met energie in een all-electric huis?

Je stroomverbruik zal vanzelfsprekend hoger zijn in een all-electric huis. Milieubewust is dat niet altijd. Levert jouw energieleverancier
zogeheten grijze stroom (energie die is opgewekt in kern-, gas- of kolencentrales), dan stoot je indirect nog steeds behoorlijk wat CO2 uit. Bij het opwekken van groene stroom (energie die is opgewekt uit hernieuwbare bronnen zoals wind en zon), wordt nauwelijks of zelfs helemaal geen CO2 uitgestoten.

Zeker als je veel stroom verbruikt, is het voor het klimaat goed om te kijken naar het type stroom dat je in huis haalt. Nog beter zou het zijn als je zelf groene energie opwekt door bijvoorbeeld zonnepanelen op je dak te leggen. Energie die je met eigen zonnepanelen opwekt, kun je direct gebruiken in je woning. Dat is dus niet alleen gunstig voor het klimaat, maar ook voor je portemonnee. Naast het bedrag dat je betaalt voor de installatie, betaal je niks extra voor de energie uit je panelen. Het is een mooie manier om je all-electric huis van duurzame, goedkopere stroom te voorzien.

Profiteren van zonne-energie

Een veel gehoorde bespaartip is om in de daluren gebruik te maken van energie. Bij zonnepanelen is het juist slimmer om overdag energie te gebruiken. Met deze tips maak je optimaal gebruik van jouw zelf opgewekte energie in je all-electric huis.

• Zet je apparaten niet allemaal tegelijk aan, maar verspreid het verbruik over de dag. Zo voorkom je dat ze meer stroom verbruiken dan je op dat moment opwekt. Vermijd sluipverbruik.
• Wanneer je nieuwe apparaten gaat kopen, let dan op het energielabel maar ook op hoe slim ze zijn. Zo zijn er slimme wasmachines, drogers en vaatwassers die zelf kunnen bepalen wanneer het voordelig is om te gaan werken. Let er overigens op dat je droger niet aan staat als je niet thuis bent. Er is een klein risico op brandgevaar bij drogers.
• Laad je elektrische auto op wanneer jouw zonnepanelen veel stroom leveren. Lukt het niet om overdag jouw zonne-energie te gebruiken? Met een thuisaccu kun je energie opslaan om later te gebruiken.

Toch is het goed om ook dan zuinig om te gaan met energie. De grootste energieslurpers in huis zijn vaak de koelkast, vriezer, verlichting, televisie, computer, airco, boiler, wasdroger, vaatwasser en wasmachine. Ga zuinig om met deze apparaten, gebruik ze niet vaker dan nodig en laat ze niet onnodig aan staan.

Dit artikel is eerder verschenen in Groener Wonen 04 2021.

* De link naar Greenchoice is een affiliate link.