Een van de meest effectieve energiebesparende maatregelen is isolatie. In eerdere artikelen las je al hoe je een oud huis kan isoleren en welke isolatiematerialen er zijn. Maar hoe zit het met de praktische zaken? Krijg je niet extra last van muizen of vocht in je woning na isolatie? Is het brandgevaar groter? En moet ik mijn isolatie na verloop van tijd vervangen? We legden deze veelgestelde vragen over isolatie voor aan Laurens van Dusschoten, energieadviseur bij De Energiebespaarders.

Ik lees weleens dat mensen vochtproblemen krijgen na isolatie. Moet ik me daar zorgen om maken?

“Nee, integendeel: Isolatie verhelpt juist vochtproblemen in je woning. Vroeger kreeg men nog weleens problemen na isolatie, vooral bij spouwmuurisolatie. Maar tegenwoordig niet meer. In de jaren 80 werd er veel met steenwol geïsoleerd en dat kan vocht opnemen. Je isolatie zakte naar beneden, waardoor je boven koudebruggen kreeg omdat daar geen isolatiemateriaal meer aanwezig was. Doordat je op één plek wel isolatie hebt en op de andere niet, krijg je temperatuurverschillen in je woning. Dat kan wel 3 tot 4 graden schelen. Vocht condenseert altijd op koudere punten en dat zijn de plekken waar geen isolatie zit.

Tegenwoordig heb je dat probleem niet, omdat de huidige materialen vochtwerend zijn. Ze nemen geen vocht op en zijn dampopen. Bovendien kunnen de materialen van nu ook niet inzakken en behoud je dus een gelijkmatige verdeling. Sterker nog, isolatie kan je tegenwoordig juist helpen vochtproblemen te voorkomen. Als je bijvoorbeeld enkel glas gaat vervangen door dubbel glas, dan kun je vochtplekken in de hoeken van je gevel krijgen. Dat komt doordat de isolatiewaarde van je glas verbeterd is, maar verhoudingswijs je gevel kouder is geworden. Het vocht gaat dan condenseren op plekken waar het voorheen niet zat. Dat is juist een reden om de gevel te isoleren om de temperatuurverschillen kleiner te maken.

In je kruipruimte kan isolatie ook juist helpen om vocht uit je woning te weren. Als je vocht in de kruipruimte hebt, dan zou je bodemisolatie kunnen toepassen om ervoor te zorgen dat het vocht onder  het isolatiemateriaal blijft en minder snel in je woning komt. Voorheen zei men vaak ‘Had ik maar nooit mijn woning geïsoleerd’, nu zegt men vaak ‘Had ik het maar eerder gedaan’. Er zitten nu geen haken en ogen meer aan, mits het is uitgevoerd door een gecertificeerd bedrijf.

Het is overigens ook niet nodig om extra te ventileren. Er werd vaak gezegd ‘isoleren is ventileren’, maar het is in feite niet zo dat je beter of slechter moet ventileren nadat je woning is geïsoleerd. Het is altijd belangrijk om goed te ventileren, dat is niet anders voor of na isolatie.”

Muis in huis

Is isolatie muisbestendig?

“Dat hangt af van het type isolatiemateriaal. Bij glaswol bijvoorbeeld zal een muis direct stoppen met knagen. Dat materiaal bestaat namelijk voor 80 procent uit gerecycled glas en dat voelt niet prettig in hun bekje. Glaswol is daarom het meest muisbestendige materiaal wat er is. EPS parels zijn piepschuim korrels en een stuk aantrekkelijker voor muizen. Ze vinden het fijn om erin te knagen en ze kunnen er een lekker warm holletje in maken. De kans is echter heel klein dat er na isolatie een muis in je spouwmuur zal komen.

Door spouwmuurisolatie toe te passen, maak je namelijk alle openingen dicht. Ze komen er dus niet makkelijk in. Als je kijkt naar vloerisolatie dan vinden muizen isolatiefolies nog weleens aantrekkelijk om in te knagen. Het materiaal kan daardoor beschadigd raken. Purschuim vinden ze daarentegen helemaal niet lekker. Over het algemeen adviseren wij bij huizen in gebieden waar veel ongedierte rondloopt om minerale glaswol en isolatieschuim te kiezen, omdat die materialen het meest muisbestendig zijn. Het is echter maar net afhankelijk van de woning.

Ons advies hangt altijd samen met wat wij zien in de woning. Als ik bijvoorbeeld in de binnenstad van Utrecht kom, dan houd ik in mijn achterhoofd dat daar nog weleens ongedierte kan rondlopen. In dat geval houd ik daar rekening mee en is het materiaal bij voorkeur muisbestendig. Maar dan moet de spouwmuur daar wél geschikt voor zijn. Als uiteindelijk blijkt dat de spouwmuur in een jaren 30-woning bijvoorbeeld maar 4 cm breed is, dan zijn EPS parels de beste keuze om te isoleren. Het hangt dus af van de woning. Als je uit zowel glaswol als parels kan kiezen, dan kies je in het buitengebied of drukke steden met veel ongedierte eerder voor glaswol.”

Anderen lazen ook:  Vloerisolatie

Isolatie voor een koelere woning

Moet mijn isolatie na een aantal jaren vervangen worden of na-geïsoleerd worden?

“Nee, je hoeft je woning niet na een bepaald aantal jaar opnieuw te isoleren of isolatiemateriaal te vervangen. Voorheen met steenwol dat in de jaren 80 gebruikt werd, moest dat wel. Doordat steenwol kan inzakken, moet het vaak uitgezogen en opnieuw geïsoleerd worden. Het UF isolatieschuim wat vroeger werd gebruikt, is gemaakt op basis van water. Dat schuim vergaat na verloop van tijd. Ook de parels van vroeger werden met een soort hars verlijmd, dat op een gegeven moment oplost. Daar zijn inmiddels nieuwe producten voor ontwikkeld die gebruikt kunnen worden als na-isolatie in woningen met deze materialen.

Producten als EnveriFoam en Aero-Therm kunnen ingezet worden voor na-isolatie van woningen die met schuim zijn geïsoleerd. De parels van tegenwoordig worden verlijmd met een soort latexlijm dat niet vergaat. Woningen die al eerder zijn geïsoleerd kunnen hiermee goed na-geïsoleerd worden. Je isolatiewaarde kun je zo weer opwaarderen en je krijgt weer een homogene isolatie die jarenlang meegaat. Als je een nog lege spouwmuur opvult, dan blijft het materiaal nu net zolang zitten als de woning staat. Je hoeft tegenwoordig dus maar eenmalig in isolatie te investeren.”

Is isolatie brandgevaarlijk?

“In principe niet. Glaswol voor de spouwmuur is onbrandbaar en heeft brandklasse A1. Isolatieschuimen hebben vaak brandklasse B, dat betekent dat het moeilijk brandbaar is. Voor de EPS parels is het afhankelijk van het type parel. De brandklasse varieert daar van B tot E, waarbij B moeilijk brandbaar en E juist zeer goed brandbaar is. Over het algemeen wordt er in Nederland
gewerkt met isolatiematerialen die moeilijk brandbaar zijn.”

Kan isolatie gerecycled worden?

“Glaswol is voor 80 procent gemaakt van gerecycled glas en kan opnieuw gerecycled worden. Pur kan je niet goed recyclen. EPS parels zijn piepschuim; als je dat goed scheidt, kun je dat ook recyclen.”

Schuur achtertuin

Is het slim om mijn garage en schuur te isoleren?

“Dat hangt heel erg af van hoe je de ruimte wilt gaan gebruiken. Voor het energielabel van je woning is het niet noodzakelijk. De Energieprestatie Woningen die zich bezighoudt met het registreren van energielabels van woningen, geeft aan dat een garage nooit onderdeel van de thermische schil is op het moment dat er een auto in kan staan. Wanneer je echter de ruimte wilt gebruiken als werkplek of hobbyruimte en je wilt er actief in verwarmen, dan adviseren wij om wél te isoleren. Denk dan aan isolatie van het dak, maar ook het plaatsen van voorzetwanden. Vaak is er geen spouwmuur, dus dan zou je aan de binnenzijde voorzetwanden moeten plaatsen om te kunnen isoleren.

Als je de ruimte alleen gebruikt om je auto in te parkeren of als opslag, dan is isolatie niet nodig. Stel je hebt een twee-onder-een-kap met daarnaast een aangebouwde garage. Dan loopt de spouwmuur van de zijgevel door, die zie je ook in de garage zelf. Die muur kan je isoleren. Ook al is het in de garage dan min 20 graden, dan zal je woning bij een goede gevelisolatie niet kouder worden. Let alleen wel op de deur naar de garage toe. Plaats daar eventueel een tochtstrip en zorg dat eventuele kieren dicht zijn, zodat er zo min mogelijk kou vanuit de garage naar je woning toe trekt.

Hetzelfde geldt voor een schuur. Alleen als je deze wilt gebruiken als bijvoorbeeld een kantoor- of hobbyruimte, zou je hem kunnen isoleren. Vaak zit er in een schuur ook geen verwarming. Dus je zou een verwarming moeten plaatsen, hem van binnenuit moeten isoleren, goed glas erin moeten plaatsen en zorgen dat alle kieren dicht zijn. Omdat het een kleine ruimte is, is een cv-installatie niet nodig. Meestal volstaat een infraroodpaneel aan het plafond om lokaal elektrisch te verwarmen. De aanschafkosten daarvan zijn ook niet zo hoog en je kan er een kleine ruimte efficiënt mee verwarmen zonder veel extra energiekosten. Voor je energielabel maakt het overigens niet uit of je schuur wel of niet geïsoleerd is. Een losstaand gebouw telt daarbij nooit mee.”

 

Dit artikel is eerder verschenen in Groener Wonen 04 2021