Subsidies, regelingen, waarden en nog meer begrippen. Wie in de wereld van verduurzaming duikt, krijgt te maken met veel informatie. Het kan nog wel eens gaan duizelen en wat vragen oproepen. In iedere editie van Groener Wonen zoeken we het antwoord op zo’n vraag die bij een lezer leeft. Deze keer: Een warmtepomp in een jaren 30-huis… Kan dat?

Sander Kleine, productmanager warmtepompen, ook wel de ‘warmtepompman’ bij Daikin genoemd, geeft antwoord op de vraag van lezer Thomas Schakel over de optie van een warmtepomp in een jaren 30-huis.

Een warmtepomp in een jaren 30-huis… Kan dat?

Thomas twijfelt over de mogelijkheden voor een warmtepomp in een jaren 30-huis en stelde ons een vraag. “Ik heb een prachtig jaren 30-huis. We doen wat we kunnen, maar optimaal isoleren gaat hier simpelweg niet. Is het verstandig om dan na te denken over een warmtepomp of past een andere optie beter?”

Sander Kleine antwoordt:

Bedankt voor deze relevante vraag! Om te beginnen adviseren we niet iedereen om zomaar direct over te gaan op een warmtepomp als de cv-ketel ermee ophoudt. Elke woning en situatie is anders, en ook elke woningeigenaar is anders en heeft verschillende behoeften als het gaat om verwarming. En vanwege de laatste paar hete zomers komt ook koeling steeds vaker als wens naar voren. Het gaat dan eigenlijk om het totale binnenklimaat.

Geen standaard oplossing

In nieuwbouw kan men al niet meer om de warmtepomp heen. Die worden niet meer met gas opgeleverd. Bestaande woningen hebben nog tot het jaar 2050 om te verduurzamen, als het aan de overheid ligt. Regelmatig lees ik in de krant dat een warmtepomp niet geschikt zou zijn voor oudere woningen van voor 1980. Dat is echt een fabeltje. We zien in de markt veel voorbeelden dat het wel kan werken. Ook met jaren 20- en jaren 30-woningen en boerderijen. Maar… en daar is de kanttekening. Er moet wel goed worden gekeken naar de specifieke situatie. Er is namelijk geen standaard oplossing. Wat voor de één goed werkt, hoeft voor de ander nog niet te werken.

Volledig elektrische warmtepomp

In principe zeggen wij dat vrijwel de meeste woningen, gebouwd vanaf 2000, voldoen aan de laatste normen en standaarden voor isolatie. Zeker die van na 2010. Daar hoeft vaak weinig extra meer aan te gebeuren om in dat soort huizen een volledig elektrische warmtepomp te installeren. Die werkt het beste in combinatie met vloerverwarming (lage temperatuur), die je in die woningcategorie ook al vaak standaard aantreft. Kook je ook al met inductie, dan kun je in principe gasloos verder. En in combinatie met zonnepanelen zeer duurzaam in energieverbruik.

Isolatie is sowieso een aanrader

Voor woningen uit de jaren ’70 en ’80 geldt dat die alleen gasloos verwarmd kunnen worden, mits er goed is na-geïsoleerd. Dus dak-, spouw-, vloer- en raamisolatie. Isolatie is sowieso voor elke woning een aanrader en de eerste stap naar verduurzaming. Los van isolatie tref je in deze woningtypen weinig vloerverwarming aan. De ‘oude’ radiatoren zijn nog ingesteld op het verwerken van hoge temperaturen water vanuit de gasketel, en zijn niet altijd meteen geschikt voor het gebruik in combinatie met een warmtepomp. Dat is wel te testen overigens. Stel op de cv de aanvoer watertemperatuur eens in op 50 graden Celsius, in plaats van de standaard 80 graden. En kijk dan of je het in huis nog comfortabel warm krijgt. Lukt dat? Dan kan een warmtepomp wel degelijk in de warmtebehoefte voorzien. Maar is de woning nog niet optimaal geïsoleerd, dan raden wij eerder een hybride warmtepompsysteem aan.

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp werkt zowel elektrisch als met gas samen en zoekt de optimale mix om aan de warmtebehoefte te voldoen. Warm tapwater blijft dan altijd via gas verlopen. De warmtepomp verwarmt het huis elektrisch, tot een punt waarop deze dat niet langer rendabel en efficiënt meer kan doen. Dat kan zijn op basis van de buitentemperatuur, maar bijvoorbeeld ook op basis van gas- en elektraprijzen. Bijvoorbeeld schakelt de warmtepomp over op gas, zodra de buitentemperatuur onder de 3 graden Celsius komt. Dus in de wintermaanden kan deze combinatie prima de woning verwarmen bij buitentemperaturen tot zo’n -10 graden Celsius. Hoe vaak komt dat nog voor? Dit kan dus ook een interessante optie zijn voor een jaren 30-huis, als helemaal gasloos (nog) geen optie is.

In combinatie met airco

Voor het installeren van een warmtepomp in een jaren 30-huis, kijken we dus eerst naar het isolatieniveau. Is daar nog iets aan te verbeteren? Daarna het afgiftesysteem: is er sprake van -bij voorkeur- vloerverwarming of traditionele radiatoren? En wat is uw warmtebehoefte? Bent u een koukleum en stookt u graag de woning tot 21 graden of hoger op, of volstaat een lagere temperatuur ook? Zijn er hoge plafonds en/of veel raampartijen? Andere vraag is ook nog of er behoefte is aan koeling in de zomer. Zowel de volledig elektrische- als de hybride warmtepomp hebben ook een koelfunctie, die ook het beste werkt in combinatie met een vloerverwarmingsysteem.

Wensen voor de bovenverdieping?

En wat zijn de wensen voor de bovenverdieping? Is er behoefte aan verwarming in de slaapkamers, of nihil? Of is er ook hier meer vraag naar koeling? Dan is het ook nog mogelijk om airconditioning in te zetten om te koelen en te ondersteunen bij verwarmen. Toch zal een installateur ter plekke moeten komen om te oordelen of de inzet van een warmtepomp mogelijk is. Die kijkt dan ook naar welk vermogen er benodigd is. En eventueel dus in combinatie met airco. Veel mensen weten niet dat je met airco ook kunt verwarmen namelijk. Niet ideaal als hoofdverwarming, maar wel om bepaalde ruimtes eenvoudig te kunnen op- of bij-verwarmen.

We hebben nog even

Het is dus altijd goed om na te denken of een warmtepomp voor uw woning de beste oplossing is, ongeacht bouwjaar, maar houdt daarbij wel rekening met de vele factoren en wensen. Dan hebben we het nu nog niet eens gehad over de verschillende soorten warmtepompen die er zijn; op lucht, water of via de bodem. Neem de tijd om u goed te laten informeren. We hebben immers nog even tot 2050…

Dit artikel is verschenen in Groener Wonen 02 2020 waarin je nog veel meer tips voor duurzame vakanties en activiteiten vindt. Bestel jouw exemplaar via Vipwinkel.nl.