Je huis goed isoleren, warmte binnenhouden of in de zomer juist buiten houden, is belangrijk. Maar vergeet niet om ook frisse lucht je huis binnen te laten. Ventileren is noodzakelijk voor een gezond binnenklimaat.
Er zijn verschillende manieren om te ventileren. Je kunt natuurlijk een raam of deur openzetten om te luchten. Maar sinds de jaren tachtig worden woningen, omdat ze steeds beter geïsoleerd zijn, voorzien van een ventilatiesysteem. Je kunt zo’n systeem onderverdelen in twee categorieën: mechanische ventilatie en een ventilatiesysteem met warmteterugwinning.
Bij mechanische ventilatie zuigt het systeem vervuilde lucht af. Luchtroosters zorgen voor de aanvoer van verse lucht dus die moet je altijd open laten staan, ook als het buiten erg koud
Een ventilatiesysteem met warmteterugwinning zuigt niet alleen lucht af, maar blaast ook schone en verwarmde lucht terug de woning in. Luchtroosters zijn niet nodig. Dit systeem is in de regel energiezuinier dan een mechanische ventilatie. Voorwaarde is wel dat je huis goed is geïsoleerd.
Denk aan onderhoud
Voor de levensduur maar zeker ook voor het stroomverbruik is het belangrijk dat je je ventilatiesysteem goed onderhoudt. De ventilatiebox heeft ongeveer elke twee jaar onderhoud nodig om te voorkomen dat de motor verstopt raakt. Een verstopte motor is niet alleen slecht voor het systeem maar zorgt ook voor een hoger stroomverbruik. De ventilatiekanalen kunnen ook verstopt raken en zou je elke vijf of zes jaar moeten reinigen.
Bij een ventilatiesysteem met warmteterugwinning is het bovendien belangrijk om de filters regelmatig te verschonen, in de regel om het half jaar.
De juiste stand
Je kunt het mechanische ventilatiesysteem zelf bedienen door de knop op stand 1, 2 of 3 te zetten. Sommige systemen hebben alleen stand 1 en 2. Om hier goed mee om te gaan kijk je in de handleiding die bij je systeem hoort of je laat je adviseren door de fabrikant of onderhoudsmonteur. Bij veel systemen zet je de knop standaard op stand 1 en verhoog je naar stand 2 of 3 als er extra ventilatie nodig is, bijvoorbeeld bij douchen of koken. Dit advies geldt voor de oudere ventilatiesystemen. Heb je een CO₂-gestuurde ventilatiebox dan wordt het niveau van lucht verversen aangepast aan de situatie in huis. Een vochtsensor meet of er meer afzuiging nodig is. Zo’n intelligente CO₂-gestuurde ventilatiebox is veel energiezuiniger dan het oude systeem.
Vieze binnenlucht
Als je slecht ventileert, wat gebeurt er dan eigenlijk in de woning? En wat zijn de nadelen voor je gezondheid? En wat kun je zelf doen om de situatie te verbeteren?
Je gedrag is van grote invloed op je binnenklimaat. Roken in huis veroorzaakt veel fijnstof, dat zou je gewoon niet moeten doen en al helemaal niet als er ook kinderen in huis zijn. Ook kaarsen branden levert fijnstof op dus hoe gezellig zo’n plateau met kaarsjes ook is, je kunt ze beter vervangen door ledkaarsen die inmiddels ook heel gezellig kunnen flikkeren. Verder is koken van invloed op het binnenklimaat. Bij koken op gas komt er fijnstof vrij dus stap indien mogelijk over op elektrisch koken.
Ook vocht kan een probleem zijn. Bij koken en vooral ook tijdens het douchen is ventileren heel belangrijk. Trek na het douchen even een wisser over de tegels zodat het water in het putje loopt en laat je mechanische ventilatie nog zeker twee uur na het douchen draaien. Vocht zorgt voor schimmelvorming en die schimmels wil je liever niet inademen. Slecht geventileerde ruimtes kunnen gezondheidsproblemen zoals astma en allergieën veroorzaken. Ook droge ogen, slecht slapen, geïrriteerde slijmvliezen van neus, keel en ogen worden in verband gebracht met een slechte ventilatie.
Tip:
Welk systeem heb ik?
Is je ventilatiebox ongeveer zo groot als een wasmachine? Dan heb je een systeem met warmteterugwinning. Is de box kleiner? Dan gaat het om een mechanisch ventilatiesysteem.
Tip:
Beddengoed luchten
Per nacht verlies je bijna een halve liter aan lichaamsvocht! Dek je bed ’s morgens daarom niet meteen op maar sla het even terug zodat het beddengoed wat kan luchten.
Weetje:
Zilvervisjes
Zilvervisjes in huis? Deze beestjes houden van een vochtige omgeving en kunnen dus een teken zijn dat je huis te vochtig is dus pak het vochtprobleem aan. Bij nieuwbouwwoningen kost het wel enige jaren voordat vocht uit beton en hout verdampt zijn. Goed ventileren kan echter wel helpen.
Dit artikel verscheen eerder in Groener Wonen editie 01-2024.
