Oude huizen die vóór 1975 zijn gebouwd, zijn vaak niet goed geïsoleerd. In die tijd was isolatie nog geen vereiste bij de bouw. Het gevolg is dat er veel warmte verloren gaat in oude huizen. Een oud huis isoleren kan je daarom veel energie besparen. Maar waar begin je?

Niet alle woningen even slecht geïsoleerd

De eerste stap is te kijken welke isolatie wél aanwezig is in je woning. Soms is een oud huis isoleren namelijk helemaal niet nodig. Het kan namelijk zo zijn dat de oude bewoner al maatregelen heeft genomen. In de taxatiepapieren van je woning staat soms al aangegeven welke maatregelen zijn toegepast. Als dat niet zo is of je wilt weten welke mogelijkheden er nog meer zijn, dan is het verstandig om een isolatiebedrijf in te schakelen.

Een specialist kan dan jouw woning inspecteren en ziet gelijk wat er al wel is geïsoleerd en wat er nog gedaan kan worden. Een oud huis isoleren is het meest effectief als je de complete woning aanpakt, maar dat vraagt wel om een grote investering. Een specialist kan je ook adviseren waar je de meeste winst kan behalen. In sommige woningen zal vloerisolatie het meeste opleveren, terwijl in andere woningen dakisolatie het meeste effect geeft. Het isoleren van je complete woning is natuurlijk de meest duurzame manier om energie te besparen, maar dat vraagt wel om een grote investering.

Waar zijn verbeterpunten te vinden?

Om te weten waar je in kunt investeren, is het belangrijk om te weten welke isolatie je al hebt en hoe je dit kunt verbeteren. Een handige manier om erachter te komen waar je kunt beginnen, is door een woningscan te doen. Zo weet je bijvoorbeeld welke soorten isolatie je kunt kiezen, maar ook of jouw woning geschikt is voor zonnepanelen.

Als je weet of je huis al geïsoleerd is, is het belangrijk om te weten of de isolatie nog voldoende is. Een expert kan je hierin adviseren. Wil je liever eerst zelf op onderzoek uit? Op de website van Milieu Centraal vind je een rekentool waarmee je eenvoudig kan bepalen welke isolatie je nog kan verbeteren.

In welke volgorde isoleren?

De ideale volgorde voor het isoleren van je woning is afhankelijk van het type woning, de mogelijkheden en de wensen van de bewoner. Volgens Laurens van Dusschoten, energieadviseur bij De Energiebespaarders, zijn er grofweg twee routes voor het verduurzamen van een woning zonder enige isolatie: een vanuit financieel oogpunt en een vanuit de wens in toename tot wooncomfort.

Omdat er ook enig verschil is tussen een vrijstaande woning en een middenwoning valt hier ook onderscheid in te maken: “Wanneer je jouw woning wil isoleren vanwege het financiële voordeel, begin je met een vrijstaande woning bij de spouwmuur en pak je vervolgens het dak, het glas en tot slot de vloerisolatie aan. Ga je eenzelfde woning voor het comfort isoleren, dan heeft het isoleren van de vloer een grote impact en vervolgens het glas, de spouwmuur en tot slot het dak, mits de zolderruimte niet als slaap- of werkruimte wordt gebruikt”.

Woon je in een oudere middenwoning? Dan is de ideale volgorde net wat anders: “Om de meeste kosten te besparen begin je bij het dak en pak je vervolgens het glas, de spouwmuur en als laatste de vloer aan. Glas komt eerder naar voren, omdat dit verhoudingsgewijs een groter oppervlak betreft. Om je woning comfortabeler te maken begin je bij vloerisolatie en ga je vervolgens verder met het glas, dak en tot slot de spouwmuren, waarbij ook weer geldt dat dit afhankelijk is van de gebruiksfunctie van de zolder”. In alle gevallen geldt dat vloerisolatie financieel gezien interessanter wordt op het moment dat er vloerverwarming in de woning aanwezig is. Je wilt uiteraard niet dat de ruimte onder de woning verwarmd wordt. “Uiteindelijk maakt een bewoner zelf de keus welke route er wordt bewandeld. Wanneer je de woning isoleert is dit uiteindelijk goed voor de portemonnee, het wooncomfort en het milieu“.

Wel of geen spouwmuur?

Is je woning gebouwd vóór 1920? Dan is er geen isolatie toegepast tijdens de bouw en heb je vaak ook geen spouwmuur. Is je woning na 1920 gebouwd? Dan heb je vaak wel een spouwmuur die opgevuld kan worden. Bij het isoleren van je spouwmuur vul je de holle ruimtes tussen de binnen- en buitenmuur op. Het is relatief snel toe te passen en bespaart je meteen energiekosten.

Spouwmuurisolatie wordt bij oude huizen gedaan via na-isoleren. Er worden een aantal gaten in de spouwmuur geboord, waar het isolatiemateriaal doorheen gespoten wordt. Wanneer er geen spouwmuur is, kunnen de binnen- of buitenmuren geïsoleerd worden. Het is een duurdere maatregel dan spouwmuurisolatie, maar helpt wel warmteverlies te voorkomen. Bij het isoleren van de buitenmuren wordt isolatiemateriaal aan de buitenkant tegen de muren geplaatst. Als je geen aanpassingen aan de buitenmuur mag doen, kun je ook de binnenmuur isoleren. In dat geval plaats je bijvoorbeeld een voorzetwand tegen de buitenmuur met isolatiemateriaal. Het nadeel van isolatie aan de binnenmuur is dat je ruimte inlevert.

Dakisolatie

Warme lucht stijgt op. Dat betekent dat er via je dak veel warmte verloren kan gaan. Via kieren kan het naar buiten. Dit kun je tegenhouden door dakisolatie toe te passen. Vaak is het vrij gemakkelijk om het dak te isoleren. Soms kan het dak van een oud huis isoleren echter wel lastig zijn als er geen onderdak is. Op de dakconstructie bevindt zich een onderdak (ook wel dakbeschot genoemd) die je huis beschermt tegen vocht van buitenaf. Als dit onderdak ontbreekt, kun je alsnog een oud huis isoleren maar het is niet de meest ideale manier. Veel isolatiebedrijven doen dit daarom ook niet.

Kruipruimte isoleren

Koude en vochtige lucht vindt altijd een weg naar boven toe. Daardoor kan je kruipruimte voor kou en vocht in je woning zorgen. Je zet de verwarming wat hoger en krijgt een hogere energierekening. Daarom loont het om je kruipruimte te isoleren. Veel oude huizen hebben echter geen of een erg lage kruipruimte. Dat geeft beperkte mogelijkheden.

Als je kruipruimte wel toegankelijk is en je er op z’n minst in kan kruipen, kun je de vloer van je woning isoleren. Vaak worden er speciale isolatieplaten of -dekens tegen het plafond van je kruipruimte aangebracht. Ook houten vloeren kun je isoleren.

Kun je nauwelijks bewegen in de kruipruimte? Dan is het meestal handiger om de ruimte gedeeltelijk op te vullen met licht isolatiemateriaal. Vaak worden er dan isolatiechips of -schelpen van piepschuim gebruikt. Het is een relatief goedkope manier om je kruipruimte te isoleren en toch efficiënt. Bodemisolatie kan overigens bij wat ruimere kruipruimtes ook goed tegelijkertijd met vloerisolatie toegepast worden.

Heb je geen kruipruimte dan zijn de mogelijkheden beperkt. Als de vloer niet is gelijmd kun je overwegen de vloer los te maken en er een dunne isolerende folie onder te leggen.

Kosten van een oud huis isoleren

De kosten voor het isoleren van een oud huis zijn afhankelijk van wat er nog geïsoleerd moet worden. Milieu Centraal rekende uit dat je voor een gemiddelde hoekwoning ongeveer €4.400 aan dakisolatie, €1.500 aan vloerisolatie en €2.400 aan spouwmuurisolatie kwijt bent. In totaal kost het isoleren van je woning je dan eenmalig €8.300, exclusief de eventuele vervanging van je kozijnen. Daar staat tegenover dat je door deze eenmalige investering jaarlijks €1.510 kan besparen op je energierekening. Na zo’n 5,5 jaar heb je dan je investering terugverdiend middels je lagere kosten.

Dit artikel is eerder verschenen in Groener Wonen 03 2021.