Onze huizen en tuinen worden steeds slimmer. Apparaten die zelf ‘nadenken’ wanneer ze het best hun werk kunnen doen of die we vanaf een andere locatie via de app kunnen bedienen. Ook de ontwikkeling van de laadpalen staat niet stil. Een klein tipje van de sluier: de elektrische auto kan nog eens een heel grote rol gaan spelen in de energieopslag in Nederland. We vertellen je meer over slim laden.

Het laden van elektrische voertuigen ontwikkelt zich in Nederland in rap tempo. Inmiddels heeft ons land de grootste laadpaaldichtheid in Europa. Verspreid door het land staan er ongeveer 82.000 laadpalen, waar de ruim 273.000 elektrische auto’s in ons land hun accu kunnen volladen. Het is ook nog betrekkelijk eenvoudig dankzij de laadpas.

Het merendeel van de elektrische rijders laadt hun elektrisch voertuig thuis op, blijkt uit het Nationaal Laadonderzoek, mede uitgevoerd door de Vereniging Elektrisch Rijden (VER). Liefst 78% van de elektrische rijders geeft aan thuis zo’n driekwart van hun gereden kilometers te laden. Weer driekwart daarvan beschikt ook over zonnepanelen op hun dak.

Wat is slim laden?

Daarom is het van belang te kijken naar kansen voor slim thuisladen. Maar wat is dat ‘slim laden’ eigenlijk? “Het is nogal een containerbegrip”, zegt Robbert Monteban, bestuurslid bij de VER. “Het wil zeggen dat de auto oplaadt op optimale momenten. Bijvoorbeeld: de auto laadt op wanneer je maximaal gebruik kan maken van de zonnepanelen. De zon verdwijnt dan mooi in de batterij. Hardware en software in de auto en laadpaal zorgen daarvoor.”

Met slim laden is het mogelijk je auto in verschillende vermogens te laden. “Stel ik ga koken en ik maak tegelijkertijd gebruik van de oven. Dat kost energie. Met slim laden kan de auto aanvoelen, dat het vermogen te hoog wordt. Dan krijgt de auto even een uurtje wat minder stroom. Zo vermijd je de pieken, maar laadt het voertuig wel op”, aldus Robbert. Het slim laden bespaart ook nog eens op de portemonnee, benadrukt Robbert. “Door de software in de slimlaadpalen, kun je de laadpaal zo instellen dat je ’s nachts laadt en dat bespaart op de energiekosten vanwege het nachttarief.”

Het slim laden zelf is nog niet heel bekend, blijkt uit het Nationaal Laadonderzoek. 41 procent van de ondervraagden laadt hun elektrisch voertuig slim op. Er is dus nog veel winst te behalen. Robbert verwacht dat dit percentage snel zal groeien. “Met behulp van eenvoudige slimme laadapps zoals die van Jedlix, Laadje of Stekkerapp. Die zorgen ervoor dat in goedkopere en duurzame uren geladen zal worden.”

Bi-directioneel laden

Huishoudens met zonnepanelen op hun dak kunnen nu nog gebruik maken van de salderingsregeling. Lever je meer stroom aan het net dan jij verbruikt, dan krijgen huishoudens compensatie. Mocht die regeling versoberd worden of zelfs helemaal afgeschaft, dan gaat de elektrische auto in de toekomst een doorslaggevende rol spelen in het opslaan van energie. Want waarom een thuisaccu kopen als er een enorm accupakket op de oprit staat?

“Mede door de slimme laadpaal is de auto in staat overtollige zonne-energie op te slaan in het accupakket. Als de zon ondergaat is het dus mogelijk dat de batterij van de elektrische auto gebruikt wordt om energie terug te leveren aan huis. Dat noemen we bi-directioneel laden. Of zoals de Engelsen zeggen: vehicle-to-grid”, legt Robbert uit. “Het enige waar we nu nog op wachten, is de betaalbaarheid van dit ‘batterij op wielen’-systeem. De kosten zijn nu nog aan  de hoge kant en lang niet alle elektrische auto’s ondersteunen dit systeem”, zegt Robbert.

Wel is hij ervan overtuigd dat de betaalbaarheid verbetert als meer fabrikanten instappen en dus meer auto’s kunnen terugleveren. “Geef het vijf jaar, dan zitten de auto’s in een volgende fase en kunnen ze terugleveren”, verwacht Robbert. “Maar zolang er nog saldering zit op zelfopgewekte energie, schakelt men niet snel over op alternatieven. We zullen een goede manier moeten vinden om die zonne- en windenergie op die momenten te benutten wanneer die er is. Dat is geen straf, maar je moet er wel een prikkel voor bedenken.”

Sneller opladen

Voor het bi-directioneel laden ook in Nederland de norm wordt, zijn er nog wel wat stappen te zetten. Onder andere wet- en regelgeving zal erop aangepast moeten worden, en ook autofabrikanten moeten inspringen op deze ontwikkeling. Die laatsten zitten uiteraard ook niet stil. Zo hebben Hyundai en Kia een auto ontwikkeld met een 800 volt-batterij. “Dat betekent dat een auto veel sneller kan opladen. Zo sta je nog maar een kwartier bij een snellaadstation om op te laden, in plaats van bijvoorbeeld een half uur. Ideaal als je veel onderweg bent”, zegt Robbert Monteban.

Batterij op wielen

Het opslaan van energie zal zeker richting 2030 een steeds groter vraagstuk worden, zegt Robbert. 70 procent van alle energie in Nederland zal dan duurzaam opgewekt moeten worden. De elektrische auto kan in de energietransitie een cruciale rol spelen, betoogt Robbert. “Als er straks zo’n groot opgesteld vermogen aan batterijen is in auto’s, is het best gek als dat niet benut wordt. In plaats van het uitzetten van windturbines en zonneweides omdat er een overschot is, stop je ze in bijvoorbeeld de batterijen op wielen. De auto staat toch 90 procent van de tijd stil, dus waarom zou het niet kunnen?”

Dit artikel is eerder verschenen in Groener Wonen 01 2022