Daniël en Nienke Zweering-Zielhuis wonen met dochters in hun duurzame woning in Apeldoorn. Dankzij een goede isolatie, 18 zonnepanelen op het dak en de warmtepomp kunnen ze volledig gasloos wonen en in hun eigen energiebehoefte voorzien. Het is niet verrassend dat Daniël en Nienke ook graag hun tuin duurzaam maken. Een fijne opdracht voor ontwerper Henriekus Stip van Hoveniersbedrijf Stip, gespecialiseerd in Levende Tuinen.
Henriekus tekende het ontwerp en zijn hoveniersbedrijf heeft een deel van de werkzaamheden ook uitgevoerd. Het gaat dan vooral om het grond- en straatwerk en de beplanting. Om kosten te besparen plaatsten de bewoners zelf de schutting van Douglas schaaldelen, inheems hout dat als duurzaam geldt.
Hoe kan je je tuin duurzaam maken?
Een duurzame tuin kan op verschillende manieren worden ingevuld, maar een paar elementen zie je vaak terug:
- Duurzaam geproduceerde harde materialen, zoals de bestrating, schutting en bijvoorbeeld pergola. Bij voorkeur zijn deze materialen ook niet over een grote afstand getransporteerd.
- Inheemse planten die ook nuttig zijn voor insecten, vogels en andere dieren en die passen bij ons klimaat.
- Eetbare gewassen zoals fruitbomen, bessenstruiken en groenten in een (kleine) moestuin.
- Water zoveel mogelijk opvangen en niet afvoeren via het riool. Daarom worden de regenpijpen meestal afgekoppeld en wordt er zo min mogelijk gesloten bestrating aangelegd.
- Halfverhardingen zoals grind en split die ervoor zorgen dat het water goed in de grond kan zakken.
Ook het werk wordt zo duurzaam mogelijk uitgevoerd door bijvoorbeeld afgegraven grond in de tuin te hergebruiken, planten uit de oude tuin opnieuw in te planten en indien mogelijk ook harde materialen een tweede leven te geven. Is dat allemaal gelukt in deze tuin? Henriekus Stip: ,,Dit is een nieuwe kavel dus qua hergebruik was er weinig mogelijk. Gezien de slechte conditie van de aanwezige tuingrond hebben we die deels afgegraven en verbeterd met goede grond, compost en organische bemesting. Een deel van de afgegraven grond konden we hergebruiken voor de wal in de voortuin. De bewoners hadden nog wat planten uit hun vorige tuin meegenomen en ook nog wat planten van anderen gekregen en die hebben we opgenomen in het beplantingsplan.’’
Duurzaam én strak
,,Mensen denken vaak dat je tuin duurzaam maken betekent dat het rommelig wordt, maar dat hoeft helemaal niet. Je kunt ook een strakke tuin duurzaam uitvoeren. Zo heb ik in deze achtertuin een gevarieerde beplanting toegepast. Een gemixte beplanting oogt dan helemaal natuurlijk, maar vraagt behoorlijk wat kennis tijdens het onderhoud. Ik kies dan meestal voor wat grotere groepen met dezelfde planten, zodat de bewoners tijdens het wieden duidelijk zien wat onkruid is en wat tot de beplanting behoort’’, zegt Henriekus. Zijn uitgekiende beplantingsplan heeft ervoor gezorgd dat er het hele jaar door wat bloeit en wat te zien is in de tuin. ,,Dat zijn zowel inheemse als niet-inheemse planten, juist omdat je die bloeitijd wilt verlengen zodat je insecten langer van nectar en stuifmeel kunt voorzien.’’
In de achtertuin liggen ook nog twee moestuinbakken waar groenten, fruit, kruiden en eetbare bloemen worden gekweekt. Nienke vertelt: ,,Onlangs kwam Maartje nog trots de keuken ingelopen met een paar piepkleine worteltjes die ze zelf had gezaaid. Dat zijn háár worteltjes en het loof gaat naar onze cavia’s Jelle en Boukje.’’
Regenwater vasthouden
Een speciale voorziening voor wateropvang, zoals een wadi, is hier niet aangelegd. In deze tuin was dit volgens Henriekus ook niet nodig: ,,De tuin is vrij groen en ligt op zandgrond waarin regenwater snel wegzakt. Regenpijpen afkoppelen hoeft ook niet, want bij de bouw is al een voorziening getroffen die ervoor zorgt dat regenwater niet op het riool wordt geloosd. Voor een vijver hebben we ook niet gekozen, omdat pal voor het huis al een grote vijver ligt.’’
Het enige onderdeel dat nog wordt aangepast is het belevingspad met het wildebloemenmengsel. Nienke vertelt: ,,Onze dakrand steekt vrij ver uit. We merken nu dat er daardoor heel weinig regen valt op deze strook en ik wil liever niet voortdurend sproeien. Daarom heeft Henriekus de grond wat meer bemest, zodat regenwater beter wordt vastgehouden en de beplanting heeft hij aangevuld met wat vaste planten. Binnenkort krijgen we bovendien een speelhuisje dat van de buren is geweest en dat zetten we ook op deze strook. Zo blijft het toch het terrein van onze kinderen.’’
Hele jaar door genieten
,,Het lijkt hier soms wel een speeltuin’’, lacht Nienke. ,,Als het regent, zet ik wat bakjes bij de zandbak zodat ze vol kunnen lopen en de kinderen daar later weer mee kunnen spelen. De voortuin is pas in de herfst van vorig jaar ingeplant en we zijn heel blij en verrast met wat er dit jaar allemaal is opgekomen. De voortuin is al behoorlijk begroeid en in juli hebben we er zelfs de eerste egel gezien, dat vind ik echt een heel groot compliment’’, zegt Nienke, die er nog aan toevoegt dat de tuin tijdens hete zomerdagen volop verkoeling biedt . ,,Deze tuin is echt het hele jaar door de moeite waard.’’
Foto’s: Hoveniersbedrijf Stip e.a.
