“We leven in een wereld waarin we denken dat alles maakbaar is. Zelfs de natuur om ons heen. Een écht mooie tuin betekent continu leren van de natuur, zeker in deze tijden van klimaatverandering”, stelt Dionysios Sofronas van Aardoom Hoveniers. Hij bedacht het concept van een drijvend terras. Het terras ligt in een waterbassin met overtollig regenwater, dat bij hevige regenval als opvangbak dient, terwijl het water tijdens hete zomers gebruikt kan worden om de tuin te sproeien. Op die manier kun je eenvoudig een klimaatbestendige tuin creëren.

Het team van Aardoom Hoveniers ziet al jaren de negatieve gevolgen van klimaatverandering, die worden versterkt door de huidige trend waarin we de tuin als verlengde van ons huis zijn gaan zien. “Tuinen worden steeds meer ingericht als woonruimte. Wij proberen mensen al jaren duidelijk te maken, dat een tuin niet een woonkamer is, waar alles schoon en opgeruimd moet zijn. Een tuin is een stukje natuurlijke omgeving waar je lekker tussen het groen tot rust kan komen. Dat doe je niet in een dicht bestrate tuin, waarin groen tot het minimum is beperkt.”

Klimaatbestendige tuin als stresstherapie

Aardoom Hoveniers probeert mensen te inspireren met tuinontwerpen waarin groen de overhand heeft, zonder dat het buitensporig veel onderhoud hoeft te kosten. “Wij creëren een omgeving waar mensen graag komen, waar ze genieten van groen en rust. Een uurtje werk per week is dan ineens geen last meer. Mensen ervaren dat het leuk kan zijn om in de tuin te werken, het wordt als het ware stresstherapie.”

Een klimaatbestendige tuin is niet alleen gezond voor onszelf, maar ook nodig in deze tijden van klimaatverandering, stelt Dionysios. “We hebben een rioleringssysteem dat gemaakt is om het riool af te voeren, geen hemelwater. Maar hoe meer er wordt gebouwd, hoe meer regenwater er tijdens felle buien direct de riolering in loopt, en die is daar niet op berekend. Gevolg: wateroverlast. Het weer hebben we niet in de hand, maar andere factoren wel. Groendaken bufferen water en geven het geleidelijk af aan de grond. Meer groen in tuinen met veel bestrating helpt ook om wateroverlast te voorkomen.”

Waterreservoir met terras

Het huidige probleem van wateroverlast door felle buien, gecombineerd met hete, droge zomers, zette de hovenier op het denkspoor van een vernieuwend concept voor de klimaatbestendige tuin. Hij bedacht het drijvende terras, waarmee hij de Gouden Gieter won: een prijs in de groensector voor de beste praktische oplossing tegen klimaatproblemen. “Als je in een tuin echt maatregelen wil nemen tegen water, moet je dat water gaan bufferen. De ruimte voor zo’n buffer is er in veel tuinen niet, en een watertank ingraven is relatief duur. Maar als je dat water kunt hergebruiken en het leuk wordt om te spelen met het concept van water in de tuin, dan wordt het wel aantrekkelijk. Zo kwam ik op het idee om overtollig water te gebruiken in het ontwerp van het terras, door een terras in een waterreservoir te plaatsen, zodat het terras op het water drijft. Het is een plek waar je water kunt opslaan. In de winter loopt de bak vol en komt het terras omhoog. Het terras vangt op deze manier het meeste licht. In de zomer, als je de borders kunt sproeien met water uit de bak, zakt het terras omlaag. Je krijgt dan het effect van een zitkuil. Met hogere struiken eromheen wordt het een beschutte plek tegen de felle zon. De druk van het gewicht van het terras zorgt ervoor, dat het water door de leiding naar de borders loopt; je hebt geen dure beregeningsinstallatie nodig. De wateropvang zal ongeveer een meter diep moeten zijn en zo’n 9 tot 16 kubieke meter groot, wat haalbaar is in een kleine tuin.”

Watertuin

Volgens de hovenier is het soms een kwestie van omdenken: niet tegen, maar mét de principes uit de natuur werken. “Stel je hebt veel wateroverlast in de tuin en de planten redden het niet, omdat ze continu met de voeten in het water staan. Dan kun je alles eraan doen om dat water weg te krijgen, maar je kunt het water ook de ruimte geven. Kies voor een watertuin, met moerasbeplanting en zitplekjes op vlonders.” Volgens Dionysios ontbreekt het vaak aan groenkennis als mensen zelfstandig aan de slag gaan in hun tuin. “Ze zien foto’s op internet: zó moet het worden. Maar ze vergeten te kijken of de type beplanting bij hun woning en de omgeving past. Het groen moet altijd bij de grondsoort en situatie passen van de tuin. In een zonnige tuin op het zuiden kun je wel bosplanten als varens en rododendrons neerzetten, maar die gaan het niet geweldig doen.”

Tekst: Daphne Doemges-Engelen

Lees het complete artikel in Groener Wonen 01 2020.