Het interieur is vaak een ondergeschoven kindje wanneer er gesproken wordt over duurzaam wonen. Toch kun je met de inrichting van je huis een flink verschil maken in je ecologische voetafdruk. Denk aan welke meubels je koopt, de stof van je gordijnen of hoe je de verbouwing aanpakt.

Jaarlijks wordt er in Europa zo’n 11 miljard kilogram meubels weggegooid. Slechts een klein deel daarvan wordt gerecycled, blijkt uit onderzoek van Furn360. Ook wordt er nog te veel gebruikgemaakt van giftige stoffen en kinderarbeid en lijdt de natuur onder onze zucht naar nieuwe spullen voor het huis. Door op je koopgedrag te letten, maak je al een verschil. De SUB-methode van The Substitute, een leerplatform dat spelers in de interieurmarkt helpt bij de duurzame transitie, is hierbij een fijne leidraad.

De SUB-methode staat voor Save, Use en Buy. Het werkt zo: Wil je bijvoorbeeld een nieuwe bank? Ga dan eerst na of je je huidige bankstel niet een make-over kunt geven door te herstofferen. Is dat niet het geval? Kijk dan op marktplaats, bij de kringloop of zoek online naar mooie tweedehands opties. Zo ‘Save’ je wat er al is en blijft je milieu-impact laag, want je koopt niks nieuws.

‘Use’ gaat vooral over het (her)gebruik van producten. Je hoeft namelijk niet alles te bezitten toch? Neem een boormachine. Waarom zou je die nieuw kopen als hij gemiddeld nog geen 15 minuten wordt gebruikt in z’n ‘leven’? Beter is het om apparaten die je weinig nodig hebt te huren of te lenen. Kijk voor spullen delen met je buren op Nextdoor. Bijkomend voordeel van deel-platforms is, dat ze ook helpen bij het vergroten van je sociale cirkel. Wanneer je er toch voor kiest om iets nieuws te kopen, ‘buy’ dan bewust.

Meubelaanschaf

Bewust kopen kan op meerdere manieren. “Stel kritische vragen in je lokale woonwinkel”, zegt Machteld Rijnten, mede-oprichter van The Substitute over het kopen van een nieuw meubel. “Zo kom je er achter waar het meubelstuk vandaan komt. Lokaal geproduceerde producten hebben in de regel een lage milieu-impact, omdat ze geen grote afstanden afleggen. Ook zijn er aan arbeid en uitstoot strenge eisen verbonden in Europa. Let ook op welk materiaal is gebruikt. Schaf niet iets aan puur voor de looks. Chroom is nu bijvoorbeeld zo’n trend, terwijl dat een materiaal is met grote negatieve impact. Kies liever geen plastic gefineerd plaatmateriaal. Massief hout gaat langer mee en bevat bovendien niet de giftige lijmstof formaldehyde. Interessant is om na te gaan of het meubel gemakkelijk uit elkaar te halen is, want dat zal het repareren en recyclen van de materialen bevorderen. Daarnaast is het ook van belang om te weten door wie je meubel is gemaakt. Hebben de fabrieksmedewerkers voldoende rechten? Is er geen kinderarbeid aan te pas gekomen? Door te vragen, krijg je een beeld van het product dat je aan wilt schaffen en maak je een bewuste keuze.”

Verbouwen

Ook tijdens het renoveren van je huis kun je rekening houden met het milieu. Houd bij plannen voor een grote verbouwing rekening met de Omgevingswet, geeft Milieu Centraal als tip. In deze wet is vastgelegd, dat kwetsbare planten en dieren niet verstoord of gedood mogen worden. Maak een uitgebreid (ver)bouwplan, zodat je vooraf weet hoeveel hout, verf en andere materialen je nodig hebt. Dan hoef je niet onnodig veel aan te schaffen van dingen die je niet gaat gebruiken. Leen of huur waar mogelijk de benodigde apparatuur. Als er veel gesloopt moet worden in huis, probeer dit dan zo voorzichtig mogelijk te doen. De materialen die je weghaalt kunnen jij of iemand anders misschien nog hergebruiken. Bied goede materialen aan op bijvoorbeeld Marktplaats. Niet herbruikbaar afval lever je het beste gescheiden in bij je lokale Milieustraat.

Hout

Hout is, mits het uit duurzaam beheerd bos komt en goed onderhouden wordt, een milieuvriendelijk materiaal. Voor in huis is eiken, vuren- of grenenhout een goede houtkeuze. Heb je hout nodig dat buiten wordt toegepast, dan is Europees hardhout of verduurzaamd hout de beste keuze. Verduurzaamd hout is bewerkt waardoor het beter bestand is tegen weersomstandigheden; dit draagt bij aan de levensduur. Verduurzamen kan door modificeren of impregneren. Modificeren heeft hierbij de voorkeur, omdat dit een proces is waarbij de verduurzaming gebeurt zonder bestrijdingsmiddelen.

Laklaagje

Door iets goed te schilderen, zorg je dat het langer meegaat. Een langere levensduur van bijvoorbeeld je houten kozijnen of een meubelstuk is goed voor het milieu. Maar de productie en het vervoer van verf en de stoffen die in verf zitten, zijn wel schadelijk. Door gebruik te maken van een bio-based verfsoort ontzie je het milieu. Behandel de ondergrond goed voor en onderhoud verflagen op tijd; dat komt de kwaliteit ten goede en zorgt dat het minder onderhoud nodig heeft. Kies voor een hoge dekkingsgraad, zodat er minder verf nodig is. Wanneer je maar een klein oppervlak wilt verven, vraag dan eens rond of iemand die je kent nog wat verf overheeft. Dat scheelt impact én geld.

Nieuwe keuken

Overweeg je keuken op te knappen in plaats van te vervangen. Met een nieuw keukenblad, kastdeurtjes in een andere kleur en nieuwe handgrepen ben je al een heel eind. Je keuken opknappen in plaats van nieuw kopen, bespaart heel veel nieuwe materialen, kosten en tijd.

Als je toch voor een compleet nieuwe keuken kiest, let dan op standaardmaten waardoor de keuken later eventueel kan worden verhuisd. Standaardisatie leidt ook tot minder afval tijdens de productie, geeft Milieu Centraal als tip. Er zijn inmiddels ook een paar aanbieders die modulaire én duurzame keukens maken. KEUK en Cây zijn hier voorbeelden van. Kies ook voor vochtbestendige en schrobvaste materialen, want in een keuken komt veel vocht vrij tijdens het koken en schoonmaken. Breng koelkasten van 10 jaar of ouder naar de Milieustraat, want die slurpen energie. Controleer goed of je nieuwe koelkast energiezuinig is.

Behang en stuken

Met het aanbrengen van behang of stuc verfraai en bescherm je je muren, maar het winnen van de grondstoffen hiervoor, het productieproces en het vervoer hebben een negatieve invloed op de omgeving. Kleine beschadigingen kun je vlak maken met renovlies en papieren behang krijgt met minerale muurverf weer een nieuwe uitstraling.

In sommige gevallen is behangen of stuken wel nodig. Je kunt overwegen om dit door een professional te laten doen, dan weet je zeker dat het goed gedaan wordt.

Een oeroude maar zeer aantrekkelijke muurafwerking is leemstuc. Dit is gemaakt van zand, water en klei en is 100% natuurlijk én ademend. Leem neemt vocht op en staat het af en reguleert op natuurlijke manier de vochthuishouding in je huis. Tegenwoordig kun je leemstuc in heel veel variaties, structuren en kleuren krijgen. Er is ook leemverf. Kijk maar eens bij Tierrafino of Betonlook.

Verduurzamen met een kleine beurs

Een duurzaam interieur hoeft niet duur te zijn. Sterker nog, de aanschaf van tweedehands meubelen en het repareren van kapotte apparatuur kan goedkoper zijn dan producten nieuw kopen. Als je het niet zelf kunt fixen, bezoek dan eens een Repair Cafe in de buurt. Bovendien zijn veel gebruikte meubelen en apparaten op websites zoals Marktplaats of Ebay en in kringloopwinkels nog van prima kwaliteit. Het scoren van een uniek meubelstuk is een verrijking van je interieur én je behaalt milieuwinst.

Oude producten inleveren

Machteld Rijnten merkt op dat er steeds meer aandacht komt voor het hergebruik van meubelen. “In het NPCE (Nationaal Programma Circulaire Economie) is vastgelegd dat er over een paar jaar geen meubelen meer verbrand mogen worden. Dat betekent dat fabrikanten bewuster hun producten moeten gaan maken, door bijvoorbeeld te zorgen dat het product makkelijker gerepareerd kan worden en uit elkaar te halen is aan het einde van de levensduur, waardoor onderdelen hergebruikt kunnen worden en grondstoffen tenminste recycled worden. Lever je oude meubelen dus altijd in bij de kringloop of in de aparte kringloopcontainer bij de milieustraat.”

Materialen van plastic

“Ook op het gebied van meubelstoffen gebeurt veel. Veel meubelstoffen worden van petflessen gemaakt. Naast recycled content zit hier echter ook vaak nog nieuw plastic in, maar ernstiger is dat er veel microplastics vrijkomen bij het gebruik van deze stoffen. Omdat er voorlopig nog heel veel plastic in de wereld is waar wat mee gedaan moet worden, zien we dit echt als tijdelijke oplossing”, zegt Machteld Rijnten.  Gerecycled materiaal is echter duurder dan nieuw plastic. Hier kan verandering in komen als nieuw plastic meer wordt belast en recyclaat juist gesubsidieerd wordt. “Zo ontstaat er een gelijk speelveld en onderzoek laat zien dat consumenten bij gelijke prijs wel voor de duurzaamste optie kiezen.”

Meer weten? Klik dan hier.

I.s.m.: Milieu Centraal en The Substitute