Microplastics zijn kleine stukjes plastic van minder dan een halve centimeter. Vaak zijn de stukjes zelfs zo klein dat ze niet met het blote oog zichtbaar zijn. Nanoplastics zijn zelfs met microscopen nauwelijks waar te nemen. Ze ontstaan doordat plastic uit elkaar valt in kleinere stukjes, maar ook door het slijten van kleding of autobanden. We leggen je uit wat microplastics zijn en waarom ze schadelijk zijn voor het milieu.
In verzorgingsproducten kan daarnaast ook microplastic bewust zijn toegevoegd voor het reinigende of scrubbende effect. In onder andere tandpasta, shampoo, scrubs en make-up kunnen microplastics aanwezig zijn. Bij het gebruik van deze producten komen de plasticdeeltjes via de afvoerput in het milieu terecht.
Effect van microplastics
Plastic vergaat niet en daardoor blijft het aanwezig in het milieu. Grote stukken plastic zullen na verloop van tijd broos worden en breken geleidelijk af tot steeds kleinere delen. Door de invloed van de zon, zuurstof, wrijving en dieren die aan het plastic knabbelen ontstaan er kleine stukken plastic die uiteindelijk zo klein zijn dat ze nauwelijks waarneembaar zijn, de microplastics en nanoplastics.
Wanneer microplastics eenmaal aanwezig zijn in de natuur, zijn deze niet meer weg te halen. Wetenschappers onderzoeken de precieze effecten van microplastic op de natuur. Uit onderzoek blijkt dat plasticdeeltjes nadelige gevolgen hebben voor organismen in de oceanen, maar ook in plassen en meren. Veel onderzoeken zijn voornamelijk in laboratoria uitgevoerd. Een onderzoek van Wageningen University & Research toont aan dat ook in een natuurlijk sediment microplastics nadelige gevolgen hebben op organismen. De effecten zijn echter pas na een dik jaar zichtbaar.
Gevolgen voor de mens
Het is al langer bekend dat microplastics die in de oceanen terecht komen uiteindelijk ook weer terug op ons bord en in de lucht komen. We ademen en eten zonder dat we het weten kleine deeltjes plastics. Welke invloed dit heeft op onze gezondheid is nog niet duidelijk. Onderzoekers bestuderen de effecten op het menselijk lichaam. De eerste onderzoeken laten een nadelig effect doorschemeren. Ze zouden een nadelig effect kunnen hebben op onze afweercellen. Er is nog meer onderzoek nodig om de effecten op de mens vast te stellen. De verwachting is dat de effecten ook pas na een aantal jaar zichtbaar zullen zijn.
Transport van kleine plasticdeeltjes
We weten dat plastic via het riool in rivieren en daardoor ook in de oceanen terecht kunnen komen. Ook op het land vervuilen ze bijvoorbeeld bossen. Doordat microplastics nauwelijks waarneembaar zijn, is onderzoek naar deze deeltjes lastig. Toch zijn enkele onderzoekers erin geslaagd om ze te traceren.
Voorheen werd gedacht dat microplastics in de rivieren en oceanen daar zouden blijven. Recentelijk onderzoek toont echter aan dat de zeewind ook microplastics kan meedragen. Eerdere onderzoeken hadden al laten zien dat kleine deeltjes plastic ook via de wind over lange afstanden vervoerd kunnen worden. Dat de oceaan echter ook een bron kan zijn van microplasticvervuiling was echter nog niet bekend.
Wat kun jij doen?
De beste manier om de vervuiling door plastic te voorkomen is door minder plastic te gebruiken. Om je steentje bij te dragen hoef je niet meteen al het plastic te mijden. Als we met z’n allen stapje voor stapje minder plastic gebruiken, maken we al een verschil. Begin bijvoorbeeld eens met het kopen van groenten en fruit zonder plastic verpakking of neem je eigen herbruikbare waterfles mee voor onderweg. Meer tips hoe je minder plastic kunt gebruiken lees je hier.
Ga je wandelen? Neem dan een canvastasje mee en raap onderweg het afval dat je tegenkomt op. Zorg er thuis ook voor dat je afval goed scheidt. Vind je deze stappen lastig? Door een donatie te doen aan de Plastic Soup Foundation draag je ook al je steentje bij.
Op de hoogte blijven van het laatste nieuws rondom duurzaamheid? Schrijf je in voor de Groener Wonen nieuwsbrief of volg ons op Facebook en Instagram.
Bron: Plastic Soup Foundation, WUR, Universiteit van Strathclyde
