Het nieuwe kabinet heeft aangekondigd de salderingsregeling in 2027 in één keer af te schaffen. Een domper voor de bezitters van zonnepanelen. Maar er zijn manieren om je opgewekte stroom zo slim mogelijk te gebruiken of op te slaan voor later gebruik. De thuisbatterij is één van die opties. Dick Reijman van Techniek Nederland bespreekt de voor- en nadelen.

“Een thuisbatterij wordt gebruikt in combinatie met zonnepanelen. De batterij slaat zelfgeproduceerde zonne-energie op en zo lever je minder van de opgewekte stroom terug aan het elektriciteitsnet. Gemiddeld gebruikt een huishouden met zonnepanelen 30% van de opgewekte zonnestroom zelf. Met een thuisbatterij kan dat percentage oplopen tot 60 à 70%”, zegt Dick Reijman. Als er op een zonnige dag méér zonnestroom opgewekt wordt dan verbruikt, stuurt de regelaar van de zonnepanelen deze stroom naar de thuisbatterij. Is de batterij vol, dan gaat de zonnestroom naar het net. Op het moment dat de zonnepanelen niets opleveren en je wél stroom verbruikt, wordt eerst de stroom uit de batterij verbruikt. Als die leeg is, neem je automatisch stroom af van het elektriciteitsnet.

Soorten thuisbatterijen

Er zijn drie varianten thuisbatterijen, waarvan de lithium-ion batterij het meest wordt toegepast. Ze zijn klein van formaat en hebben een lange levensduur. Schaf je er één aan van een merk zoals LG, Huawei of Tesla, dan kan je thuisaccu volgens de producent tot wel 20 jaar lang mee. Daarnaast zijn er zoutwaterbatterijen. Die laden langzamer en hebben een laag piekvermogen. Ze zijn een duurzamer alternatief omdat ze geen zware metalen bevatten. Bovendien is een zoutwaterbatterij 100% te ontladen. Een derde type thuisbatterij is de loodzuurbatterij, die de goedkoopste optie is. Het voordeel daarvan is dat ze een hoog piekvermogen hebben, maar wel zwaar zijn en traag laden. Dit is een sterk verouderd type en de aanschaf hiervan wordt dan ook niet aangeraden.

Levensduur

Tegenwoordig gaan thuisaccu’s zo’n 10 tot 20 jaar mee. Een thuisbatterij kan – afhankelijk van het formaat – tussen de 2 en 12 kilowattuur opslaan. Hoe snel de capaciteit van een thuisaccu terugloopt, is afhankelijk van diverse factoren, waaronder de kwaliteit van de thuisbatterij, het aantal laadcycli en externe factoren zoals extreme warmte of kou. Een thuisbatterij volledig opladen en ontladen kan ook leiden tot capaciteitsverlies. Door rekening te houden met 80% opladen en tot 20% ontladen, kun je de levensduur van de thuisbatterij verlengen. Het advies is de documentatie te raadplagen, want dit kan per fabrikant en type verschillen.

Rendabel

Door het aantal zonnepanelen af te stemmen op je behoefte aan stroom, gebruik je je zelf opgewekte zonnestroom ook écht zelf. Om nog meer zonne-energie zelf te gebruiken, kun je de opslagcapaciteit van je elektrische auto, boiler of thuisbatterij slimmer toepassen. Dit maakt de aanschaf van een thuisbatterij rendabeler.

“De belangstelling voor thuisbatterijen neemt toe,” zegt Dick Reijman. “Wanneer de salderingsregeling in 2027 wordt afgeschaft, wordt opslag van zonnestroom op een thuisbatterij extra interessant. De verwachting is dat de vraag naar thuisbatterijen dan snel zal toenemen.” Die vraag kan interessante gevolgen hebben voor de prijs van een thuisaccu. “De verwachting is dat wanneer de productie toeneemt, de prijzen van thuisbatterijen de komende jaren zullen dalen. Ook innovaties kunnen prijsdalingen opleveren.”

Met een dynamisch tarief kunnen consumenten inspelen op de fluctuerende stroomprijzen door elektriciteit af te nemen als de prijzen laag of zelfs negatief zijn en zonnestroom te verkopen als die hoog zijn. “Je wordt dus energiehandelaar en kun je extra profiteren van je thuisbatterij.”

Minder populair

In Duitsland zijn er zo’n 1,1 miljoen thuisbatterijen, nadat er vorig jaar ruim 550.000 werden geïnstalleerd. Ook in België is de thuisbatterij populairder dan in Nederland; waar er in België 50.000 geplaatst werden, telt Nederland er slechts 5.000. Dit grote verschil met onze buurlanden is vooral te wijten aan de verschillende regelingen die in Duitsland actief zijn. “Bovendien speelt mee dat er in zowel Duitsland als België geen salderingsregeling bestaat. Het is daar dus extra belangrijk om zoveel mogelijk opgewekte zonnestroom zelf te gebruiken. Techniek Nederland vindt dat de overheid toepassing en innovatie van thuisbatterijen zou moeten stimuleren.”

Brandgevaar

“Een kwalitatief goede thuisbatterij die wordt geadviseerd én geplaatst door een erkende installateur aangesloten bij Techniek Nederland levert in principe geen brandgevaar op”, zegt Dick Reijman. Een thuisbatterij is echter niet in elke woning mogelijk. Of een woning geschikt is voor een thuisbatterij hangt onder meer af van de bestaande elektrische infrastructuur. In sommige gevallen zijn aanpassingen of upgrades aan de meterkast nodig. Daarnaast heeft niet ieder huis een geschikte veilige en droge plaats om de batterij te plaatsen. In een aantal gevallen is de beschikbare ruimte niet ideaal vanwege afstand tot de meterkast of de zonnepanelen.

Milieubelasting

Batterijen zijn vervaardigd uit materialen zoals koper, nikkel, mangaan en kobalt. Deze winning kost energie en bovendien zijn sommige grondstoffen schaars, waardoor gebieden waar deze grondstoffen voorkomen soms het toneel zijn van geweld. “Het is daarom zaak zoveel mogelijk grondstoffen te hergebruiken. Innovaties moeten er bovendien toe leiden dat er minder schaarse grondstoffen nodig zijn om een batterij te produceren.” Volgens Milieu Centraal zijn collectieve maatregelen zoals een buurtbatterij doorgaans milieuvriendelijker.

Optimaal benutten

Om het meest uit een thuisbatterij te halen, is het belangrijk om zoveel mogelijk van je opgewekte stroom zelf te gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan de wasmachine en de vaatwasser laten draaien op het moment dat er zonnestroom beschikbaar is. Daarnaast kun je de zonne-energie opslaan in de boiler die voor warmtapwater zorgt.

Bi-directioneel laden

Er zijn elektrische auto’s die niet alleen stroom in hun accu op kunnen slaan, maar dit ook kunnen terugleveren via de laadpaal naar het net. Op die manier gebruik je je auto als accu en kun je dus in theorie overdag stroom van je zonnepanelen opslaan en ’s avonds gebruiken voor je inductiekookplaat of je wasmachine. Zowel je auto als je laadpaal moeten voor dit systeem geschikt zijn. Volgens Milieu Centraal is dit nog maar heel beperkt het geval. Er zijn nog maar weinig van dergelijke slimme laadpalen geïnstalleerd. In veel elektrische auto’s is deze mogelijkheid in principe aanwezig, maar wordt het door de fabrikant nog niet geactiveerd. Van deze mogelijkheid wordt wel heel veel verwacht omdat het een gemakkelijke manier is om stroom op te slaan. Met een dynamisch contract kun je zo goedkoop stroom van het net halen om het op een later tijdstip te gebruiken. Dat levert winst op drie fronten op: het is goed voor je portemonnee, je ontlast het stroomnet en groene stroom wordt zo optimaal benut.

Kosten thuisbatterij

Gemiddeld ligt de prijs van een thuisaccu tussen de € 4.000 en € 10.000, een flinke investering dus. Om uit te rekenen of je de kosten kunt terugverdienen, moet je eerst weten hoeveel elektriciteit er verbruikt wordt per jaar. Ook is de capaciteit van je thuisbatterij van belang en welk energiecontract je hebt. Milieu Centraal stelt dat de aanschaf van een thuisbatterij vooral geld kost. Bovendien wekken zonnepanelen in de winter te weinig stroom op om de accu volledig op te laden.

Foto’s: Shutterstock