Een nieuw huis, een verjaardag of zomaar omdat je van iemand houdt: een bos bloemen staat feestelijk en is al snel een passend gebaar. Maar steeds minder mensen zijn blij met een boeket en er zijn zelfs al enkele gemeenten in Nederland die niet langer bloemen cadeau geven omdat de teelt zo vervuilend zou zijn. Dus hoe duurzaam is een boeket bloemen nou eigenlijk?

Hoewel Nederland bekendstaat om zijn eigen bloementeelt, wordt een aanzienlijk deel van de snijbloemen geïmporteerd. Ongeveer 60% van de snijbloemen in Nederland komt uit het buitenland, met landen zoals Kenia, Ethiopië, Ecuador en Colombia als belangrijke leveranciers. Tegelijkertijd is Nederland een belangrijke exporteur: ongeveer 85% van de bloemen die via Nederland worden verhandeld, gaat naar andere landen, vooral in Europa.

Energieverbruik

De teelt en het transport van bloemen hebben een aanzienlijke ecologische voetafdruk. Er zijn verschillende factoren die bijdragen aan de CO2-uitstoot. Zo vereist de teelt van bloemen in kassen in Nederland veel energie, vooral voor verwarming en verlichting. Deze energie komt vaak uit fossiele brandstoffen, hoewel steeds meer telers overstappen op duurzame energiebronnen zoals geothermie en zonnepanelen. Snijbloemen uit verwarmde kassen in Nederland hebben doorgaans een hogere CO2-uitstoot dan bloemen uit tropische landen waar minder energie nodig is voor de teelt.
Die bloemen van ver weg worden wel vaak per vliegtuig vervoerd vanwege hun beperkte houdbaarheid. Een roos uit Kenia legt gemiddeld 6.500 kilometer af voordat ze in een Nederlands boeket terechtkomt, wat weer helemaal niet zo milieuvriendelijk is.

Bestrijdingsmiddelen

Bloemen moeten perfect zijn. De bloem en het blad mogen geen vlekje of plekje vertonen en op bloemen die geëxporteerd worden mag geen insect leven. Zo’n perfect product kun je niet leveren zonder het gebruik van bestrijdingsmiddelen en die middelen liggen momenteel enorm onder vuur. In Frankrijk heeft een bloemist een schadevergoeding gekregen nadat haar 11-jarige dochter aan leukemie was overleden. De ziekte werd veroorzaakt doordat haar moeder jarenlang met bestrijdingsmiddelen in aanraking kwam via de bloemen waarmee ze werkte.

In Nederland is er momenteel veel kritiek op het kweken van lelies omdat er bij deze teelt relatief veel bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. Soms liggen die lelievelden dicht bij scholen of woningen en zijn er zorgen over de spuitnevel. Omwonenden vrezen dat ze gezondheidsschade oplopen door de chemische middelen die voor de teelt worden ingezet. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het gebruik van de grond en verlenen soms wel en soms geen toestemming voor lelieteelt. Voor telers is het heel lastig dat er geen algemene regels zijn die voor heel Nederland gelden. Daarom heeft minister Wiersma van Landbouw besloten om onderzoek te gaan doen naar spuitvrije zones in de buurt van bebouwing.

Overige milieubelasting

Bij de teelt van bloemen wordt ook veel water gebruikt en dat kan met name in landen met waterschaarste een probleem zijn. Ook de (plastic) verpakking van bloemen speelt een rol in de milieubelasting.

Tip: In welke periode van het jaar je bloemen koopt is van belang. In de winter komen ze vrijwel altijd uit een verwarmde kas of een ver land. Dan heb je dus vaak al standaard geen duurzaam boeket bloemen.

Keurmerken

Er zijn diverse keurmerken die wat zeggen over de milieu-impact en/of de omstandigheden waaronder de bloemen zijn geteeld. Hierin is bijvoorbeeld verwerkt of de medewerkers een leefbaar loon hebben ontvangen. Deze keurmerken vind je in de keurmerkenwijzer van Milieu Centraal. Toch is het niet gemakkelijk om te achterhalen of je bos bloemen een keurmerk heeft. Een boeket bestaat vaak uit een gemengde bos met bloemen die overal vandaan kunnen komen. Bloemen uit Afrika, Zuid-Amerika en Nederland kunnen gemakkelijk samen in een boeket zijn geschikt. Je kunt je bloemist wel vragen naar de herkomst van de bloemen.

Alternatieven

Sommige aanbieders adverteren specifiek met een assortiment biologische bloemen. Dit kan zowel online als in een fysieke winkel. De winkel draagt dan het EKO-keurmerk.
In de zomer is het wat gemakkelijker om aan bio-bloemen te komen omdat je dan in veel pluktuinen terecht kunt. De teelt van bloemen die in Nederland in de volle grond groeien vraagt sowieso minder energie dan die van bloemen die uit de kas of van ver komen. Vraag aan de eigenaar van de pluktuin of de bloemen biologisch zijn geteeld.
Een alternatief is bloemen plukken in je eigen tuin. Je kunt een speciaal snijbloemenhoekje aanleggen en hier zelf bloemen opkweken uit biologisch zaad of uit biologische bloembollen. Een dahliaknol levert maandenlang prachtige bloemen en kun je jaar na jaar opnieuw in de tuin uitplanten.

Wil je graag een groen cadeautje geven en kun je niet aan biologische bloemen komen, dan is een potplant ook een goed alternatief. Een potplant gaat lang mee, waardoor de ecologische voetafdruk al snel kleiner is dan die van een bos reguliere bloemen. Ten slotte zijn kunstbloemen ook een goede optie. Kunstbloemen zijn nauwelijks van echt te onderscheiden en staan er het hele jaar mooi bij. Zo heb je met gemak een duurzaam boeket bloemen waar je lang van kunt genieten!