Wanneer we door de supermarkt lopen, gooien we ons boodschappenkarretje al snel vol met lekkere en gezonde producten. De keuze is vaak zo groot dat je als consument niet eens meer weet wat nu wel of niet bij het seizoen hoort en welk product goed voor het milieu is. Een paar duurzame weetjes op een rij!
Door: Danique Pals
Voedselverspilling
Je hebt heerlijk gekookt, maar er is nog een kliekje over. Je zet het in de koelkast in de hoop dat het de komende dagen alsnog gegeten wordt, maar uiteindelijk gooi je het alsnog weg. Zonde. De meeste Nederlanders vinden het ook echt zonde, maar toch wordt er nog veel weggegooid in ons land. Zo’n 9 procent van ons eten verdwijnt jaarlijks in de prullenbak, dat is ruim 34 kilo voedsel per persoon per jaar. Daarmee verspillen we in Nederland met z’n allen zo’n 590 miljoen kilo aan goed voedsel.
Kaasliefhebbers
In Nederland staan we bekend om onze liefde voor goede kaas. We houden ervan op de borrelplank of op onze boterham. Helaas is kaas niet zo goed voor het milieu. Om een kilo kaas te maken, is namelijk zo’n 9 à 10 liter melk nodig, en voor die melkproductie is veel land nodig. Er is ook veel energie voor nodig, onder andere omdat de opslagruimtes op de juiste temperatuur moeten zijn. Ben je toch echt gek op kaas? Dan kun je het best kiezen voor zachte kazen, zoals mozzarella. Voor zachte kazen wordt namelijk minder melk, land en energie gebruikt.
Milieubelasting in cijfers
Wist jij dat de productie en consumptie van voedsel wereldwijd onder andere verantwoordelijk is voor 60 procent van het verlies van biodiversiteit op land, 80 procent voor ontbossing, 33 procent voor bodemuitputting en 80 tot 85 procent voor verlies van meststoffen in de keten. Daarnaast zorgt het ook nog voor overbevissing en gebruik van fossiele energie.
Koffieleut
Een kop koffie om de dag te beginnen of een espresso na het avondeten. Voor veel Nederlanders is het een ingebakken gewoonte, maar hoe duurzaam is jouw bakkie koffie? Ongeveer de helft van de impact op het milieu van een kopje zwarte koffie komt door het zetten van de koffie zelf. Apparaten staan onnodig aan en er wordt veel koffie weggegooid omdat het niet meer warm is. Giet daarom je koffie over in een thermoskan om het warm te houden en zet niet meer koffie dan je op gaat drinken. Denk ook eens aan wat voor bak koffie je neemt, want volgens Milieu Centraal staan 14 espresso’s gelijk aan één koffie verkeerd. Daar valt dus veel winst te behalen!
Tijd voor thee
De een drinkt graag koffie, de ander het liefst thee. Nederlanders drinken gemiddeld twee koppen thee per dag. Na kraanwater is thee een van de meest duurzame dorstlesser. Het is daarbij wel belangrijk dat je niet meer water kookt dan je op gaat drinken. Kook je twee keer zoveel water als je drinkt? Dan is de milieubelasting van je kopje thee 1,5 keer groter. En hoewel de meeste thee van ver komt, is de impact op het milieu door transport minder groot dan wanneer je meer water kookt dan je nodig hebt.
Vleeseters
Weetje van de Wageningen University & Research: mannen produceren circa 5,8 kg CO2-uitstoot, vrouwen zo’n 4,3. Dat komt onder andere doordat mannen meer (rund)vlees eten. Wanneer je wekelijks 400 gram vlees eet in plaats van 500 gram, dan levert dit al een vermindering van 9 procent aan broeikasgasemissies op bij mannen en voor vrouwen is dit 10 procent. Wil je toch vlees eten? Rundvlees heeft de grootste impact op het milieu en gevogelte een stuk minder. Je kunt vlees ook vervangen door peulvruchten, noten en ei.
Tomatenteelt
Uit onderzoek van de Wageningen University & Research (WUR) blijkt de kastomaat duurzamer dan de meeste mensen denken. Tomaten uit de Nederlandse high techkas is duurzamer dan andere manieren van tomatenteelt. In zo’n high techkas is namelijk tot 50 procent minder water nodig en daarnaast kan 100 procent van het afvalwater opnieuw worden gebruikt.
Bananen
Bananen komen uit de (sub)tropen en in Europa komt bijna 90 procent van de bananen uit Latijns-Amerika. Bananen worden geteeld op bananenplantages waardoor de bodemvruchtbaarheid afneemt en de oorspronkelijke natuur wordt vernietigd. Ook de arbeidsomstandigheden zijn vaak slecht. Je kunt daarom het best een banaan kopen met een topkeurmerk. Bij het Fairtradekeurmerk betekent het dat het product voldoet aan de normen voor eerlijke handel en bij het Rainforest Alliance keurmerk wordt naast arbeidsomstandigheden ook gekeken naar natuurbehoud.
Voedselafdruk
We zijn allemaal bezig met onze ecologische voetafdruk, maar hoe zit het met jouw voedselafdruk? Eet je veel gevogelte, rundvlees, vis of misschien ben je wel vegan? Eet je groenten uit de buurt en uit het seizoen? Hoe zit het met snacken en alcohol? Dit heeft namelijk allemaal invloed op jouw voedselafdruk. Kijk op www.voedingscentrum.nl om te testen hoe groot jouw voedsel- en waterafdruk is en waar je nog winst kunt behalen.
Dit artikel verscheen eerder in Groener Wonen 02-2023.