Iets nieuws kopen is heel verleidelijk maar onze huizen groeien dicht door de hoeveelheid spullen. Veel te veel kopen is niet alleen slecht voor het milieu en je portemonnee, al die spullen in huis zorgen ook voor onrust in je hoofd, weet minimaliseercoach Susan van Schijndel die onlangs het boek ‘De mindset van makkelijker minimaliseren’ schreef.

Susan is een ware minimaliseergoeroe. Tien jaar geleden begon ze zelf met minimaliseren en vier jaar geleden startte ze De Minimaliseercoach. Door haar hulp kregen veel mensen de rust waar ze zo naar verlangden. “Mijn methode heb ik heel zorgvuldig samengesteld. Ik heb me verdiept in de werking van het brein, maar ik heb bijvoorbeeld ook gekeken hoe overprikkeling werkt. Door de methode heel vaak te testen weet ik wat wel en niet effectief is.”

Wat is minimaliseren?

Minimaliseren is je ontdoen van de ruis en ballast in je leven. Het gevolg is dat je alleen de spullen behoudt die je waardevol vindt. Minimalisme wordt volgens Susan vaak verward met lege huizen en weinig gezelligheid. “Mensen nemen dat vaak aan, maar dat is bij mij in ieder geval niet zo. Bij mijn methode ga je naar de kern van wat je echt wilt. Ik koop nog steeds spullen, maar ik koop ze wel bewust.”

Hoe kan het zover komen?

Volgens Susan maken wij veel te weinig tijd vrij om onze spullen uit te zoeken en er eventueel afstand van te doen. Daardoor groeit de berg artikelen in ons huis. “Spullen komen er sneller in dan dat ze eruit gaan. Het is makkelijker om even online iets te bestellen dan dat je een zaterdagochtend vrijmaakt om spullen weg te doen.’’ Als je er geen begrenzing op zet hebben veel mensen niet door hoeveel spullen ze in huis halen. “Het is één keer een boek, één keer een trui en dan denk je jeetje wat is die kast vol, hoe kan dat?’’ Maar het verzamelen van spullen kan ook andere onderliggende redenen hebben. “Veel mensen hebben een baan die ze niet leuk vinden, waardoor ze gaan shoppen om die dopamine shot in de hersenen te krijgen om zich even fijn te voelen. En je blijft in dat rondje rennen omdat je je niet bewust bent van wat je eigenlijk doet.”

Persoonlijk doel

Susan besloot het roer om te gooien toen ze zich realiseerde dat de grote hoeveelheid spullen in haar leven voor te veel prikkels en stress zorgde. Bovendien neemt ze prikkels heel sterk waar omdat ze hoog sensitief is. Daarnaast had ze ook de zorg voor een jong gezin en het lukte niet meer om alle ballen in de lucht te houden. Ze zocht naar een uitweg maar wist niet goed hoe. Juist op dat moment ging het gezin op wereldreis. “Daar merkten we dat we niet zoveel spullen nodig hadden. Daar zat dus ook een schakelmoment in.” Eenmaal weer thuis verwachtte Susan dat ze gemakkelijk afstand kon doen van overtollige voorwerpen in huis maar dat viel tegen: “Aan alle spullen zitten herinneringen en haakjes.”

Emotionele waarde

Toch is het haar wel gelukt en dat komt omdat ze zich uitgebreid heeft verdiept in herinneringen in combinatie met voorwerpen. “Het is belangrijk om andere manieren te bedenken om deze herinneringen te behouden. Daar heb ik veel onderzoeken over gelezen. Je brein kan geen onderscheid maken tussen een object dat voor je op tafel staat en een object dat is afgebeeld op een foto.” Het object hoeft dus niet tastbaar te zijn, het is niet noodzakelijk dat je het vast kunt houden dus je hoeft het ook niet te bewaren. “Tenzij het om geur of textuur gaat, dan is  een foto niet voldoende.’’

Het is aan te raden om dit proces zelf te doorlopen en niet samen met bijvoorbeeld een vriendin die makkelijk dingen weggooit en wel even komt helpen. Als je iets wegdoet door druk van buitenaf en je krijgt daar later spijt van, kan dat averechts werken. Het gevaar is dat je spullen daarna onbewust obsessief gaat vasthouden omdat je bang bent dat je later weer spijt krijgt van een voorwerp dat je hebt weggedaan.

Volgens Susan zie je dit vaak terug bij mensen waarvan de ouders vroeger speelgoed zomaar hebben weggegooid of weggegeven: “Doe dit dan ook niet bij je kinderen maar begeleidt ze bij dit proces. Uiteraard qua begrenzing, maar laat ze ook zelf kiezen wat ze wel willen houden en wat weg mag.’’

De mindset

Zo’n 80 procent van minimaliseren heeft te maken met je mindset en dat is ook de reden waarom het zo vaak misgaat, is de ervaring van Susan. “Als je nog niet stevig staat en weet wat je wilt kan dat zorgen voor aankopen en het naar binnen halen van spullen waar je niks aan hebt.’’

Als voorbeeld noemt ze de zegelacties van supermarkten waarbij je kunt sparen voor allerlei artikelen zoals diepvriesdozen, pannen of serviesgoed. Voor je het weet beschik je over een stapel borden waar je geen bestemming voor hebt en die alleen maar plaats inneemt in je kast. Met de juiste mindset kies je bewust voor bepaalde aankopen en laat je overbodige artikelen liggen.  Je bepaalt eerst wat je belangrijk vindt en waar je je tijd en geld aan wilt spenderen. “Als je bijvoorbeeld heel graag een reis naar Thailand wilt maken, kun je elke keer als je in de winkel staat denken: wil ik op het strand van Thailand liggen, of wil ik dit jurkje hebben? Dan wordt die keuze makkelijker.’’

Vrijheid en rust

Onbewust ben je langer bezig met opruimen dan dat je doorhebt. Dit kan voor veel mentale last zorgen. “Veel mensen kunnen niet alles uit hun leven halen omdat ze zo in die spullen zitten. Ze zijn zo bezig met opruimen en de stress die dit met zich meebrengt. Het kost zoveel energie om iedere ochtend je spullen te moeten zoeken. Maar het kan ook zijn tol eisen op het sociale vlak.  Mensen spontaan over de vloer laten komen durfde ik niet, door de grote rommel in mijn huis.” Susan verzon soms smoesjes en zei dat ze verhinderd was of dat ze liever in de stad af wilde spreken. “Ik merk nu dat ik zoveel meer tijd overhoud voor mijn leven en dat gun ik iedereen.” Maar minimaliseren draagt ook bij aan je persoonlijke ontwikkeling. “Door na te denken over wat je wilt, weet je veel beter waar je voor staat. Je leert hierdoor ook beter nee te zeggen en staat steviger in je schoenen.’’

Motivatie behouden

Gemotiveerd blijven begint bij het hebben van een helder doel. “Er zijn kleinkinderen die niet kunnen logeren bij hun opa en oma omdat het huis zo’n rommel is.” Je huis op orde krijgen zodat je kleinkinderen wel kunnen komen, is een groot doel, dan doe je bijvoorbeeld een boek gemakkelijker weg. Een andere goede manier om je motivatie te behouden is door steun te zoeken bij mede-ontspullers of coaches. “Als je vastloopt kun je vragen stellen. Mijn boek lezen is heel leuk en dat helpt wel enorm veel, maar heel veel is advies op maat. Ieder mens en ieder huis is anders. Wat in het ene huis werkt, werkt in het andere huis niet.’’