We proberen op zoveel mogelijk vlakken duurzaam te leven, maar vergeten daarbij gemakkelijk het leven van onze huisdieren. Met deze tips breng je de CO₂ pootafdruk van je kat flink naar beneden en verbeter je de duurzaamheid van katten.

Toegegeven: een goed geïsoleerd huis en de aanschaf van een elektrische warmtepomp levert meer milieuwinst op dan het veranderen van het eetpatroon van je katten. Maar als je je leven wat meer gaat finetunen en ook oog hebt voor de kleine winstjes die je kunt boeken wat betreft het milieu, dan is het zeker zinvol om je (koop)gedrag als het om je huisdieren gaat, eens onder de loep te nemen. In Nederland leven zo’n 3,2 miljoen katten en 1,8 miljoen honden, dus elke kleine verandering die je doorvoert, kan een enorme impact hebben op het milieu.

Katten worden nooit vegans

Katten zijn carnivoren. Ze hebben dierlijke eiwitten van hoge kwaliteit nodig en het aminosulfonzuur taurine. Een vegetarisch of veganistisch dieet kan hier niet in voorzien. Zelfs als geen vlees eten of op zijn minst de consumptie ervan verminderen de ecologische voetafdruk (of in dit geval pootafdruk) zou verkleinen, is dit geen optie voor een kat. Een alternatieve eiwitbron, zoals insecten, is nog niet voldoende getest in langetermijnstudies voor katten. Natuurlijk kun je nadenken over wat voor vlees je voert: producten met regionaal biologisch vlees zijn zeker duurzamer, maar vaak ook duurder. En ook dat is niet voor elk huishouden een optie.

Een ander punt is de verpakking. Glas, blik, zak – wat is het beste voor het milieu? Het onbevredigende antwoord: niets is perfect. Aluminium is niet per se milieuvriendelijk, maar het kan veel beter gerecycled worden dan kleine plastic zakjes (pouches) van één maaltijd per stuk. Glas kan zo vaak als je wilt worden omgesmolten, maar dit kost ook energie en glas vervoeren is duur vanwege het gewicht. Glas en aluminium zijn desondanks milieuvriendelijker dan plastic – omdat ze gerecycled worden. Thuiskoks die hun voedsel vers serveren of in herbruikbaar bakjes bewaren, doen het het beste in de categorie ‘verpakking en transport’. Maar dan moet je wel in staat zijn zelf een voedzame en complete maaltijd voor je kat samen te stellen.

Spullen, spullen spullen

Vaak nieuwe spullen? Als het een kwestie van eco-balans is, dan beter van niet. Gebruik dingen zo lang mogelijk en repareer ze in plaats van ze weg te gooien. Dit geldt ook voor kattenkrabpalen, kattenbakken en speeltjes. Bij het kiezen van de producten kun je al letten op duurzaamheid.

Er zijn krabpalen van natuurlijke materialen, voerbakjes van keramiek, bedden van vlechtwerk, borstels van natuurlijke materialen en ook speelgoed hoeft niet van plastic te zijn. En wat drinkfonteinen betreft zijn er veel plastic modellen, maar die van keramiek zijn duurzamer én gezonder omdat ze gemakkelijk schoon te maken zijn – poreus plastic kan immers gemakkelijk ziektekiemen bevatten. Als het materiaal broos wordt, is een nieuwe fontein nodig – wat nog duurder kan zijn dan het kopen van een keramische fontein van hoge kwaliteit.

Kattenbak

En dan de kattenbakvulling. Aan de ene kant is er de verpakking en de vaak lange transportroute. Maar ook het weggooien is een probleem. Kattenbakvulling bestaat (meestal) uit bentoniet of silicaat. Er is echter ook kattenbakvulling van organische vezel die100% biologisch afbreekbaar is. Kortom: houd duurzaamheid in gedachten bij het winkelen en vergelijk waar nodig. En zelfs als de milieuvriendelijke optie op het eerste gezicht duurder lijkt: vaak zijn deze producten duurzamer en zijn ze het uiteindelijk waard, niet alleen uit ecologisch oogpunt maar ook financieel.

Speelgoed

Wat speelgoed betreft is het nog makkelijker om milieuvriendelijk te zijn, omdat de meeste katten toch niet met de dure speeltjes uit de winkel spelen. Dat zorgt al flink wat betreft de duurzaamheid van katten. Ze duiken liever in een lege kartonnen doos vol ritselend papier. Of ze hengelen traktaties uit een keukenrol waarvan de uiteinden zijn dichtgestopt met papier en waar een paar gaatjes in zijn geknipt. Een stevige stok die je tijdens een wandeling of in de tuin vindt en waaraan een kurk is geknoopt aan een stukje touw, voldoet prima als kattenhengel. Er zijn meer dan genoeg ideeën voor zogenaamd zero waste-speelgoed. Koop je toch speelgoed in de winkel, laat je dan niet verleiden door goedkope prullen die na een paar keer spelen al kapot zijn. En wie goed kan knutselen, kan natuurlijk ingewikkeldere dingen proberen (een zelfgemaakt kattenbed of en zelfgemaakte aardewerken schaal bijvoorbeeld). Het is ook nog eens heel leuk om zulke creatieve ideeën op te doen en uit te voeren.

En de honden dan?

Het dieet van honden bestaat voor 20 tot 45 procent uit vlees. Het gaat dan voor een groot deel om vleesbijproducten zoals hanenkammen en orgaanvlees. Daarnaast eten honden spiervlees en deze vleessoort kunnen mensen ook eten. Dit zorgt voor meer druk op het wereldwijde voedselsysteem. Dat er spiervlees is gebruikt, staat wel op de verpakking dus je kunt hier op letten. Dierlijke nevenproducten kunnen je herkennen aan termen als dierlijk meel, dierlijk vet en orgaanvlees.

De milieubelasting van droogvoer is minder hoog dan van natvoer. Geef ook niet te veel voer. Ongeveer de helft van onze huisdieren is te dik!

Poep ruimen

Wil je de stikstofuitstoot van je hond flink verminderen, ruim dan altijd de ontlasting op. Niet alleen als je je hond uitlaat in een woonwijk maar ook als je een wandeling door het bos of een natuurgebied maakt. Juist hier is de milieuschade groot want er zit veel stikstof en fosfor in de ontlasting en urine van honden. Bepaalde kwetsbare plantensoorten verdwijnen daardoor uit de natuur. Ontlasting kan naast bacteriën ook ziektekiemen bevatten en dat is slecht voor de waterkwaliteit. Raap de ontlasting op en stop het in een biologisch afbreekbaar zakje. Dit mag bij het restafval of in speciale bakken voor hondenpoep.

Tips:

Adopteer een huisdier. Omdat huisdieren niet best zijn voor het milieu kun je helpen de stroom dieren te beperken door een dier te adopteren in plaats van te laten fokken

Koop biologische diervoeding of voeding gemaakt van insectenmeel.

Zo lang mogelijk gebruiken: Sommige accessoires zijn het meest praktisch in plastic, zoals de kattenbak. Dat is prima, maar kies er eentje van goede kwaliteit, zodat je de bak lang kunt gebruiken. Als je bespaart op de eerste uitrusting, moet je sneller weer nieuw kopen.

Dit artikel verscheen in Groener Wonen 02 2024.