Als een fabriek in de buurt schadelijke stoffen uitstoot, staan we op onze achterste benen. Logisch, want we hebben allemaal recht op het inademen van schone lucht. Maar voor veel mensen bevindt het échte gevaar zich dichter bij huis. Sterker nog, het bevindt zich zelfs in hun eigen huis. In meer dan een miljoen woningen in Nederland is de luchtkwaliteit ronduit ongezond.
Tot voor kort bouwden we in Nederland onze huizen met maar één doel: het water buiten de deur houden. Aandacht voor het vasthouden van warmte was er nauwelijks. Pas in de jaren tachtig van de vorige eeuw zijn we in de nieuwbouw serieus gaan isoleren. Daardoor gingen
onze stookkosten omlaag, maar isoleren bleek ook een nadeel te hebben. Als je niet regelmatig een raam of een deur openzette, werd het er in huis niet bepaald gezonder op.
Ventilatiesystemen
Het Bouwbesluit van 1986 deed daar iets aan. Voortaan moesten nieuwbouwwoningen niet alleen behoorlijk worden geïsoleerd, maar ook een ventilatiesysteem werd verplicht. In de jaren daarna zijn die ventilatiesystemen effectiever en ingenieuzer geworden. Steeds meer huizen hebben nu zelfs een warmteterugwin-installatie. Die ververst niet alleen de lucht, maar bespaart ook energie bij het verwarmen.
Heb je zo’n moderne installatie, dan moet je er vooral van afblijven. Je installateur heeft het systeem zorgvuldig ingeregeld, zodat de luchtkwaliteit in huis optimaal is. Ieder halfjaar vervang je de filters en klaar ben je. Ook een mechanisch ventilatiesysteem vraagt niet veel onderhoud. Eens in de vier tot zes jaar heeft het ventilatiekanaal een schoonmaakbeurt nodig. Twee jaar geleden liet ik dat klusje in mijn huis uitvoeren. Ik schrok me rot! Aan de hoeveelheid vuil die er uit zo’n ventilatieschacht komt, kun je met eigen ogen zien waarom het verversen van de lucht in huis zo belangrijk is.
Isoleren gaat samen met ventileren
Het isoleren van de huizen die vóór 1980 zijn gebouwd, is nog in volle gang. Gebeurt dat door een deskundig bedrijf, dan komt het meestal
goed, maar doe-het-zelvers gaan soms minder zorgvuldig te werk. In hun enthousiasme zien zij nog wel eens over het hoofd dat isoleren altijd moet samengaan met ventileren.
In mijn vriendenkring heb ik een paar handige klussers die bezig zijn hun huis te isoleren. Ze vertelden me onlangs dat ze druk in de weer waren met gipsplaten en isolatiemateriaal. Toen ik ze vroeg of ze een paar gaatjes hadden geboord om in een nieuw geïsoleerde kamer een ventilatiesysteem op te hangen, keken ze me verbaasd aan. Waarom was dat nodig? Er kon toch een raam open? Vriendelijk informeerde ik of ze van plan waren om dat raam de hele winter open te houden. Ik geloof dat het kwartje toen alsnog viel. Om de energietransitie mogelijk te maken, is isoleren hard nodig. Daar zijn we het over eens. Maar als we het gezond willen houden in huis, moeten we óók ventileren.
